18 September 2018
21:13 - Сўмининг долларга нисбатан курси тушиши ҳақида Марказий Банк ва “Ҳаракат”нинг изоҳлари
Долларнинг сўмга нисбатан курси сўнги ойда кескин юксалгани, яъни сўмнинг долларга нисбатан курски кескин тушгани, Марказий Банкни бу хусусда таҳлил, тўғрироғи, тушунтириш беришга мажбур қилибди. Марказий Банкнинг расмий сайтида берилган узундан-узоқ тушунтиришнинг қисқача мазумани қуйидаги 3 нуқтадан иборат:

* * * * *

Биринчидан, бошқа давлатлар валюталарининг кескин девальвацияси ташқи бозорларда маҳаллий экспортчилар маҳсулотларини қимматлашувига олиб келиб, уларнинг валюта тушумларини қисқартирди.

Иккинчидан, ички бозорда маҳаллий маҳсулотлар нархларининг чет элда ишлаб чиқарилган маҳсулотлар нархларига нисбатан рақобатбардошлигига салбий таъсир кўрсатмоқда. Бу, ўз навбатида, четдан импорт қилишни рағбатлантирган ҳолда, хорижий валютага қўшимча талабни келтириб чиқармоқда.

Учинчидан, жисмоний шахслар томонидан амалга ошириладиган халқаро пул ўтказмаларининг асосий қисми тўғри келадиган давлатлар валюталарининг қадрсизланиши, ушбу давлатлардан мамлакатимизга юбориладиган пул ўтказмалари ҳажмининг камайишига олиб келди.

* * * * *

Марказий Банк берган таҳлил Ўзбекистонда хукмронлик қилаётган тожиклар режимининг мутлақо хато ишларини оқлашга интилишдан бошқа нарса эмас, дейди мухбирмиз. Сўмнинг курси кескин тушишга бошланишининг асосий сабаби – тожиклар режими Ўзбекистонда фундаментал сиёсий ва иқтисодий ислоҳотлар ўтказмасдан, Ўзбекистон иқтисодиёнин ғариб аҳволдан чиқармасдан, яъни сўмни эркин аламаштиршга асос бўладиган фундамент яратмасдан, сўмни эркин курсда алмаштиришга бошлаши бўлди.

Ҳатто ўзбек аслли миллардер Алишер Усмонов ўтган йилнинг охирида Reuters Агентлигига берган интервьсида чет эл валюталарини эркин алмаштиришга қўйиш учун камида 3-4 йил кераклигини айтган эди.

Сўмнинг курси бу йилнинг биринчи ярмида тушмаганлигининг сабаби – Марказий Банк сўмнинг курсини сунъий равишда ушлаб туриш учун 900 милион доллар сарфлагани эканлигини аввал ҳам айтган эдик. Йиллик Давлат бюджети 7,7 миллиард доллар бўлган Ўзбекистон сўмнинг курсини сунъий равишда ушлаб туриш учун ҳар доим бунча катта пул сарфлаш қобилиятига эга эмас. Демак, ҳеч шубҳасиз, сўм 2017 йил сентябрь ойида қилинган девальвациядан аввалги ҳолга тушади, қора бозор қайтадан тикланади.

Ўзбеклар, кўзингизни очинг, Шавкат Мирзиё ва унинг тожиклар режими билан келажагингиз йўқ. Бу аҳволдан тезроқ чиқиш учун Ўзбекистонда фундаментал сиёсий ва иқтисодий ислоҳотлар бошлаш керак. Бундай фундаментал ислоҳотларни амалга ошириш учун тажрибали давлат арбоби, аввалги Бош вазир ўринбосари Рустам Азимни жойига қайтариш шарт. Акс ҳолда, ўзбеклар майдонларга чиқиб, бу талабларни ўша ерда ўртага қўйишга мажбур бўладилар.

Марказий Банк сайтидан олинган графикда долларнинг сўмга нисбатан курси сўнги 1 йил ичида қандай ўзгаргани кўрсатилган.
« Олдинги хабар Хабарлар рўйхати Кейинги хабар »