17 January 2015
07:32 - Нью-Йорк фондлар бозорида барқарорлик йўқдек кўринади, Ўзбекистоннинг эса келажаги йўқ
АҚШ иқтисоди сўнгги йиллардаги молиявий-иқтисодий кризисдан чиққан бўлса ҳам, Нью-Йорк қимматли қоғозлар бозорида барқарорлик йўқдек кўринади. Бу бозорнинг асосий индекси – АҚШнинг энг катта 30 та комапанияси акцияларининг ўртача нархини кўрсатувчи Dow Jones индекси сўнгги ой ичида 2 марта кескин тушиб кетгани, аммо кейин тезда ўзини тиклаб олганини хабарларимизда ёритиб борган эдик.

Бу ҳафта кескин бўлмаса ҳам, барибир тушиш бўлди. Сешанба ва чоршанба кунларидаги тушишни кескин ҳам дейиш мумкин, аммо, кеча, яъни жорийдаги ҳафтанинг сўнгги иш куни кескин ўсиш (191 поғана) бўлди ва Dow Jones индекси 17511 га чиқди. Эслатиб ўтамиз, у ўтган ҳафтани 17737 билан битирган. Демак, ҳафталик тушиш – 226. Ўтган йилнинг охирги ўн кунлигида Dow Jones тарихий рекорд қўйиб, 18102 га ҳам чиққанини ҳисобга олсак, ўшанга нисбатан тушиш 692 эканлигини кўрамиз. Яъни, тушиш 3,8%.

Солиштириш учун айтиш керакки, Москва фондлар бозорининг асосий индекси ўтган йилнинг 16 декабрига нисбатан тахминан 25 фоиз тушиб кетди. Бу - Россия иқтисодининг чўкишидир.

Нью-Йорк фондлар бозорининг экспертлари эса, ўзларидаги тушишни жаҳон иқтисодининг барқарорсизлиги билан тушунтирмоқдалар. Яъни жаҳонда глобаллашув шу қадар юксак бўлиб бормоқдаки, АҚШдек энг кучли давлатнинг иқтисоди жаҳондаги тенденциялардан таъсирланмоқда. Лекин умумий натижа бошқача бўлади. Айнан АҚШнинг кучли иқтисоди жаҳон иқтисодини қутқариб қолади.

Айнан шу тенденцияларни ҳисобга олиб, ўзбеклар глобаллашув жараёнларига мослашишлари, Dow Jones каби қўл билан ушлаб, кўз билан кўриб бўлмайдиган индекслар билан яшашга ўрганишлари керак. Ўзбекистоннинг ҳозирги раҳбарлари бундай нарсларни мутлақо тушунмайдилар ҳам. Ҳалигача Тошкент фондлар бозорида қимматли қоғозлар сотиш йўлга қўйилмаган. Қолаверса, давлатнинг ҳамма кўзга кўринган компаниялари давлатнинг қўлида, акция деган нарса феълан бизда йўқ ҳисоб. Тошкент фондлар бозори асосан валюта сотиш билан шуғулланади, у ерда Dow Jones каби индекснинг ўзи ҳам киритилмаган.

Яъни, бир оғиз сўз билан айтсак, Ўзбекистонда ҳали ҳам бозор иқтисодиётининг ўзи йўқ, демак, Ўзбекистоннинг келажаги йўқ. Ўзбек халқи эса, бундай нарсларни билмайди ҳам, қизиқмайди ҳам. Ишимиз оғир. Инқилобий ўзгаришлар бўлмаса, ўзбеклар қозоқларнинг мардикорлари бўлишга маҳкумлар.
« Олдинги хабар Хабарлар рўйхати Кейинги хабар »