31 December 2016
17:52 - Хабарга арзимайдиган воқеа: АҚШ 35 рус дипломатини ҳайдади, Путин адекват жавоб беришдан қочди. “Ҳаракат”: Буёғи нима бўлади?

29 декабрда АҚШ Президенти Барак Обама бу йил бўлиб ўтган президентлик сайлови билан боғлиқ сайтларга хакерлик ҳужумлари уюштиришда иштирок этганлиги иддао қилинаётган 35 нафар россиялик дипломатни персона-нон-грата, яъни “исталмаган шахс" деб эълон қилиб, уларни 72 соат ичида АҚШдан чиқариб юбориш ҳақидаги қарорини очиқлади. Кейин маълум бўлишича, уларнинг ҳаммаси ҳам дипломат эмас, уларнинг ичида элчихонада оддий иш қиладиганлар, масалан, бир ошпаз ҳам бор экан.

Бу хабарни жаҳоннинг ҳамма оммавий ахборот воситалари сал кам сенсация сифатида тарқатдилар. Хабарчилар бу воқеанинг атрофида катта шов-шув кўтардилар. “Ҳаракат” Агентлиги мухбирлари ҳам бу хабарни ва унинг атрофида кўтарилган шов-шувни кўрдилар. Аммо, сайтимизда бу ҳақда хабар ҳам бермадик.

Чунки, фикримизча, бу воқеа жиддий хабарга ҳам арзимасди. Дунё мамлакатларида чет эллик дипломатларни, табиий, бор йўғи бир ёки бир неча дипломатни персона-нон-грата қилиш доим бўлиб туради. Дипломатлари ҳайдалаган давлатлар дарҳол адекват жавоб бериб, тўғрироғи, қасд олиб, қарши тарафнинг айнан шунча дипломатни ҳайдаб юборадилар. Бир нечта эмас, 35 дипломатнинг ҳайдаб чиқарилиши, ҳайдалганларнинг рекорд даражасидаги сони билангина сенсация бўлиши мумкин эди. Аммо, биз бунга ҳам эътибор бермадик.

Бунинг сабаби жуда оддий. Аввалги хабарларимиздан маълумки, АҚШдек давлатнинг бир қатор сиёсатчилари Доналд Трампнинг сайлов олди камапанияси давридаги баъзи баёнотларини жудда жиддий қабул қилдилар. Доналд Трампнинг Мексика билан чегараларда ваҳимали деворлар қуриш, мусмулмон қочқинларни АҚШга киритмаслик, Россия ва унинг президенти Путин билан дўстона алоқалар ўрнатиш ҳақидаги гаплари шулар жумласидандир.

Президентлик курсисини яқинда бўшатадиган Барак Обама бу курсига келаётган Доналд Трампнинг Россия ва Путин билан дўстона алоқалар ўрнатиш ҳақидаги гўёки режаларига болта уриш мақсадида 35 рус дипломатини ҳайдаб чиқараётгани ўз-ўзидан маълум эди. “Ҳаракат” Обаманинг бу қарори ҳақида 29 декабрдаёқ хабар берса, айнан шундай таҳлил берган бўларди.

Воқеалар, биз бу ҳақда ёзмаган бўлсак ҳам, аммо биз тахмин қилган йўналишда ривожланишга бошлади. Россиянинг иккинчи даражали сиёсатчилари дарҳол Обаманинг бу қарорига адекват жавоб бериш, бир даста АҚШ дипломатини Россиядан улоқтириш кераклигини гапиришга бошладилар.

Аммо, Путин бундай ўйинга киришни истамади ва ҳеч бир америкалик дипломатни ҳайдаб чиқариш ниятида эмаслигини билдирди.

“Ҳаракат”нинг бу маш-машалар атрофидаги фикри ўша-ўша: Барак Обаманинг ўзи 8 йил аввал президент бўлганда, Афғонистон ва Ироққа АҚШ қўшинлари киритилгандан кейин Россия билан ўта ёмонлашган алоқаларни тиклаш мақсадини эълон қилиб, “АҚШ-Россия муносабатларини қайтадан юклаш” сиёсатини эълон қилган бўлса ҳам, амалда ҳеч нарса қилмаган ёки қилолмаган эди.

Доналд Трамп президентлик курсисига ўтиргандан кейин Россия ва Путин билан дўстона алоқалар ўрнатиш билан шуғулланмайди, аслида, истаса ҳам буни қилолмайди. Чунки, ҳамма нарсанинг орқасида манфаатлар қарама-қаршилиги ётибди. Одамзод бу қарама-қаршиликлардан қутилиш босқичига, минг афсуски, ҳали етиб келгани йўқ.

Барак Обама ҳеч нарса қилмагани ва қилолмагани каби, Доналд Трамп ҳам ҳеч нарса қилмаслиги ва қилолмаслиги кўрингандан кейин, балки, одамзод жаҳондаги манфаатлар қарама-қаршилигидан келиб чиқаётган муаммоларнинг глобал ечими устида ўйлаш кераклигини, расмдаги болакай каби, тушунишга бошлар.

“Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлат Ислом дунёсида демократияни ривожлантириш ва, айни замонда, ислом терроризмидан қутилишнинг ягона йўли - Исломда фундаментал ислоҳотлар ўтказиш, жумладан, Ислом дини дунёвийлик/секуляризм принципини қабул қилишига, 5 маҳал намоз, рўза ва ҳажни фарзликдан чиқаришга эришиш эканлигини тушуниб етгани каби.