14 August 2016
07:14 - Туркияда масхарабозлик давом этмоқда, футбол командалари ҳам фатхулла-гуленчилар билан тўла экан, аммо ғалаба отатуркчиларда бўлади
Туркияда ҳокимиятда турган исломчиларнинг Адолат ва Тараққиёт Партияси раиси, Бош вазир Бинали Йилдирим кеча журналистлар билан учрашар экан, 15-16 июлдаги исёндан кейин Фатхуллачи Террор Ташкилотига қарши бошланган операциялар доирасида 81 минг 494 киши ишидан ҳайдалганини айтибди. Мамлакатнинг оммавий ахборот воситалари тезлик билан буни хабар қилиб тарқатдилар. Табиий, гап давлат структураларидаги ишидан ҳайдалган кишилар ҳақида кетмоқда.

Ишдан ҳайдалганлар ичида 150 га яқин генерал-адмираллардан ташқари, минглаб турли даражадаги офицерлар, минглаб хавфсизлик хизматчилари, минглаб мактаб ва университет ўқитувчилари, минглаб судьялар ва турли даражадаги прокурорлар, юзлаб соғлиқни сақлаш тизимининг хизматчилари ва бошқалар бор. Уларнинг каттагина қисми ҳибсга олиб бўлинган. Кўринишидан, ишдан ҳайдаладиган ва ҳибсга олинадиганларни сони ортиб бораверади.

Давлат структурали фатхулла-гуленчиларнинг қўлига ўтиб бўлиш чегарасига келиб қолганини гўёки билмаган Ражаб Эрдўғон дарҳол истеъфога кетиши керак эди. Аммо, унинг эс-ҳуши ўзининг президент бўлиши йўлидаги стратегик ҳамкори Фатхулла Гулендан қасд олишда. Қаранг нималар бўлмоқда.

Хабарларда айтилишича, футбол клубларининг футболчилари ичида ҳам юзлаб фатхулла-гуленчилар бормиш. Уларнинг ичида Туркияда каттадан-кичик салкам ҳамма биладиган машҳур футболист Ҳоқон Шукур ҳам бор. У Туркия терма тақимида ўйнаган, урган голлари билан рекордлар ўрнатган футболчи бўлиб, кейин футбол комментатори бўлган, Эрдўғоннинг Адолат ва Тараққиёт Партиясидан мамлакат парламентига депутат бўлиб сайланган ва Эрдўғоннинг ялтоғи бўлган. Аммо, у бир неча ой аввал ниманидир баҳона қилиб, АҚШга кўчиб кетган. Энди тушуниш мумкинки, у фатхулла-гуленчи бўлган ва фатхулла-гуленчилар тарафдори бўлганларга эрдўғончиларнинг ҳужуми бошланишини аввалдан сезган. У қочишга улгурган бўлса ҳам, отасини ҳибсга олишганига нима дейсиз?

Ҳа, Туркияда қандайдир давлат тўнтаришига ўхшаш нарса бўлди. Аммо, давлат тўнтариши қилишга киришганлар на Президент Эрдўғонга, на Бош вазир Бинали Йилдиримга ҳеч нарса қилишмаганига нима дейсиз? Давлат тўнтаришига бел боғлаган олдамлар биринчи бўлиб бу шахсларни йўқ қилишлари керакмасмиди? Эрдўғоннинг маслаҳатчилари ичида ҳам фатхулла-гуленчилар борлиги маълум бўлди. Ҳатто улар исён бошланган дақиқаларда Эрдўғоннинг қаерда эканлигини билмаганларига ишонадиган аҳмоқ топилармикан? Демак, исёнчиларнинг мақсади – катта қон тўкмаслик бўлмаганми?

Эслатиб ўтиш керак, 1991 йил 19 август куни СССРда давлат тўнтариши бўлди. Исёнчилар давлат Президенти Михаил Горбачевни Қора денгиз бўйидаги қароргоҳида қамаб қўйдилар. Исёнга қарши чиққанларга қарши ҳужум бошладилар. “Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлат “Ҳаракат” журналида эълон қилинган хотираларида ёзишича, уни ва сафдоши, “Бирлик”нинг адвокати Миролим Одилни ярим кечаси ҳозирги Мирзо Улуғбек тумани судига олиб келишган.

Тахминан 35 ёшлардаги судья ўзини танийдиган Миролим Одил тарафидан “Эй, болакай, бу исённинг умри бир ҳафтадан ошмайди, аммо билиб қўй, кейин сени адлия системасидаги биронта ишга яқинлаштиришмайди” деб қўрқитилгандан кейин, у бирликчиларни қамаш ҳақида ҳукм чиқариш ўрнига, уларга 1,5 минг рублдан штраф солиб, қўйиб юборган. Эртаси куни бу ҳақда хабар олган Ислом Каримов “Абдураҳим Пўлатовни қамоққа ташлаларинг” деб бақир-чақир қилгач, уни ушлаш учун операция бошланган, аммо у Миролим Одил билан бирга автомобилда шаҳар маҳаллаларининг бирида орқадан қувлаб келаётган хавфсизлик хизмати ходимларининг кўзидан ғойиб бўлишга эришган. У ва Миролим Одил ўша куниёқ Чимкент орқали Москвага кетишган. Улар Москвага етиб келишганда, исён бостириб бўлинган эди.

Исённинг раҳбарлари қамалди, бир неча йилдан кейин уларни қўйиб ҳам юбордилар. Аммо, Туркияда ҳозир бўлаётгани каби ўн минглаб давлат структураларида ишлаётган, маълум бир қисми исёнчилар тарафдори бўлса ҳам исёнга тўғридан-тўғри қўшилмаган одамларга тегилгани йўқ. Ваҳолангки, бундай одамларнинг сони ўн мингларни эмас, юз мингларни ташкил қиларди.

Ҳозир Эрдўғон ҳокимиятидагиларнинг қилаётган ишлари ҳеч қандай қолипга сиғмайди. Эрдўғон ва унинг ҳукумати фақат Туркиянинг эмас, инсоният тарихининг қора рўйхатига киришлари шубҳасиз.

Қолаверса, Фатхулла Гулен ва Ражаб Эрдўғон ғоявий маънода бир турли инсонлар. Иккаласининг ҳам мақади Туркияни шариат қонунлари билан яшайдиган исломий давлатга айлантириш. Улар тахт талашмоқдалар, холос. Демак, тахт талашишга киришиб, ғояларини ҳам унутдилар, бир-бирларини йўқ қилишга киришдилар. Эрдўғон кечагина Туркия билан уруш арафасида турган Россия билан оғиз-бурун ўпишга бошлади.

Балки, айнан шу маънода, яъни тахт талашиб, Ражаб Эрдўғон ва Фатхулла Гулен ички қонли курашга кирадилар ва унинг натижасида бир-бирларини йўқ қиладилар, Отатурк тарафидан Ислом дунёсида яратилган биринчи дунёвий/секуляр давлат - Туркия оёқда қолади. Ислом уламоларининг ақли кириб, дунёвийлик/секуляризм принципини расман қабул қилиш устида иш бошлайдилар.

“Ҳаракат” айнан шундай бўлишини истар эди, ҳозир айнан шундай бўлишига ишонишни бошлади.