Тошкент вақти - 
07 August 2016
22:23 -
Истанбулда 5 млн кишилик митинг: Исломчи Эрдўғон фатхуллачиларни қоралади, Туркиянинг буюклигини олқишлади, отатуркчи Қличдорўғли унга дунёвийлик ва демократия лекцияси ўқиди
Бугун Истанбулнинг юнонлардан қолган шаҳар деворларининг шундоққина орқасидаги Ениқапи (Янги Дарвоза) майдонида Президент Ражаб Эрдўғоннинг топшириғи билан уюштирилган “Демократия ва Шаҳидлар Митинги” бўлиб ўтди. Оммавий ахборот воситалари митингга 5 млн одам қатнашганини айтмоқдалар. Аммо, гап 5 миллионда эмас, бунақа катта митинг инсоният тарихида ҳали бўлмагани расмданоқ ҳам кўриниб турганида.Давлатнинг бутун имкониятларини ишлатиб, шунча одамни бир жойга йиғишга на Сталин, на Гитлер, на майдароқ диктаторлардан бири бўлган Брежнев ҳаракат қилмаган эдилар. Тўғри, Брежнев замонидаги намойишларга бундан ҳам кўпроқ одам олиб чиқиларди, аммо уларни йиғадиган катта майдон Москвада бўлмагани сабабли, бечора митингчилар Қизил Майдон орқали ўтадиган намойиш билан чекланишга мажбур бўлардилар.
Бугун Ениқапидаги митингда Истиқлол Марши (Туркиянинг гимни) ижро этилди, давлат тўнтаришига уриниш пайтида ҳалок бўлганлар хотираси учун Қуръон тиловот қилинди, дуо ўқилди. Кейин мухолифатдаги Миллиётчи Ҳаракат Партиясининг раиси Давлат Боғчали, онамухолифат партияси – Жумҳурият Халқ Партиясининг раиси Кемал Қличдорўғли, Туркия Қуролли кучлари Бош Штабининг қўмондони Хулиси Акар, ҳокимиятдаги исломчиларнинг Адолат ва Тараққиёт Партияси раиси, жорийдаги Бош вазир Бинали Йилдирим, Туркия Буюк Миллат Мажлиси раиси Исмоил Қаҳрамон ва охирида Президент Ражаб Эрдўғон нутқ сўзладилар.
Ҳаммо нотиқлар, жумладан, Ражаб Эрдўғон, исённи қоралаш билан бир қаторда, исёнчиларга зарба берган буюк турк миллатини олқишладилар. Ражаб Эрдўғон, бироз чегарадан ошиб, парламент ўлим қарори чиқарса, уни дарҳол имзолайман дейишгача борди.
Аммо, тарихда қоладиган нутқ буюк Отатурк тарафидан яратилган Жумҳуритя Халқ Партиясининг жорийдаги раиси Кемал Қиличдорўғлиники эди. Эслатиб ўтамиз, “Ҳаракат” 6 августдаги хабарида Қиличдорўғлининг бу митингда қатнашиш қарори тўғри эканлигини айтар экан, Қиличдорўғли “ҳозирги ҳокимиятни Туркияни исломлаштириш йўлидан қайтишга чақириши, акс ҳолда, Туркия йўқ бўлишини дипломатик усул билан бўлса ҳам билдириши кераклигини” урғулаган эди.
Қаранг, ҳамма нарса “Ҳаракат” истаган йўналишда бўлди. Қиличдорўғлининг нутқи 12 моддалик баёнот шаклида бўлиб, Эрдўғон бошчилигидаги ҳокимиятнинг мамлакатни исломлаштириш йўлидан қайтишга чақириқ эди. Ва биз айтгандек, дипломатик усулда эмас, шок терапияси усулида чақириқ қилинди.
Унинг нутқидаги 1-чи модда шундай бошланади: “Жомега, ҳарбий қисмларга ва адлияга сиёсатни олиб кирмаслигимиз керак. Биринчи қиладиган ишимиз - жомеларда сиёсат қилмаслик, адлияда сиёсат қилмаслик, ҳарбий қисмларда сиёсат қилмаслик”.
Қиличдорўғли ўз нутқининг бошқа моддаларида ҳам демократия ва дунёвийлик принципининг муҳимлигини қайта-қайта такрорлаган. Очиқча айтмаса ҳам, дунёвий/секуляр давлатнинг президенти Ражаб Эрдўғон намоз қилиш учун масчитга борганда ҳам, ифторлик қилаётганда ҳам сиёсий нутқлар сўзлаши хато эканлигини билдирган.
Тахмин қилиш мумкинки, Ражаб Эрдўғон Қиличдорўғлининг бу нутқидан кейин 2-3 кун ухлай олмаса керак. Аммо, на илож, шундай қилиниши керак эди, “Ҳаракат” ҳам шуни истаган эди, айнан шундай бўлди.
