Абдураҳим Пўлат: Яқингача Фейсбукдаги шахсий саҳифаларини биронтасига кирмаган эдим. 1-2 ой аввал кириб қолдим, табиий, ўзбекларнинг саҳифалари ҳақида гапирмоқдаман. Аввал ҳам биладиганим ўзбек миллатининг аҳволини кўриб дод деб бақиргим келди. Фейсбук бутун дунёда оддий халқнинг кўнгилочар саҳифасига айланиб қолганини, Фейсбукка кирмасдан олдиноқ тушунардим. Аммо, барибир, аммо, дейишга мажбурман. Чунки, нима инсонлар фақат кўнгил очиш билан яшайдиган маҳлуқиётми? Ҳа, ҳамма халқларнинг катта қисми фақат кўнгил очиш билан яшайдиган маҳлуқиётдир.

Бироқ ҳамма халқларнинг зиёли деб аталувчи табақаси бор. Зиёлилар, яъни нур сочувчи инсонлар, интеллектуаллар кўнгил очишдан юксакроқ бўлган нарсаларни ҳам ўйлайдилар. Улар учун ўзлари мансуб бўлган халқнинг, ўзлари ватан ҳисоблайдиган мамлакатининг аҳволи - ўзлари ва оилаларнинг аҳволи каби муҳим ва муқаддасдир.

Хўш, зиёлиларимиз қаерга йўқолди? Фейсбук фақатгина кўнгил очиш билан шуғулланадиган тўдага қолдими? Ҳамма ҳақиқат шундаки, ўзбек миллати ичида зиёлалар қолмади ҳисоб

Фейсбукда қуёш чиқиши ва ботишини шеър қиладиган сохта шоирлар билан, бугун еган овқати ва ким билан кўришгани, қандай кийим кийгани ва ўғлига ёки набирасига қандай ўйинчоқ олиб берганини мадҳ этувчи, буларни кўрсатувчи бачкана расмлар кўз-кўз қилувчиларга тўлиб кетибди. Ҳамма бир-бирининг туғилган куни билан шунчаки, хўжа кўрсинга табриклаш билан овора. Кўринишидан, табрикланаётганлар шунга ҳам хурсанд. Ибтидоийликлари шу даражада.

Агар ўзбек миллати ўзига тўқ яшаб ва тўқликка шўхлик қилиб шу аҳволга тушган бўлса, балки, буни ҳам тушуниш ва ҳатто бунга кўз юмиш ҳам мумкин бўларди. Аммо, аҳволимиз ундай эмас.

Ўзбекистон ҳар қандай давлат иқтисодининг кўрсатгичи бўлмиш киши бошига Ялпи Ички Маҳсулот ҳажми бўйича ривожланган мамлакатлардан 30-40 баравар орқада эканлигини қўйиб туринг, қўшнимиз Қозоғистондан 2005 йили 5,5 баравар орқада бўлса, ҳозир 8-10 баравар орқада. Ўртача ойлик бўйича ҳам қозоқлардан шунча орқадамиз. Яъни, асрлардан бери Марказий Осиёда ҳукмронлик қилган Ал Хоразмий, Ал Беруний, Ал Форобий, Амир Темур, Улуғбек ва Бобур авлодлари бўлмиш ўзбеклар қашшоқликка юз тутиб, миллионлаб ўзбеклар чет элларда, хусусан, Қозоғистонда ижтимоий ва ҳуқуқий ҳимояланмаган ҳолда мардикорчилик қилиб оила боқадиган даражага тушдилар. Ахир бу миллионлаб ватандошларимиз пенсия ёшига етгач, пенсия ҳам ололмайдилар! Шу каби нарсаларни тушунадиган, шуларни ўйлайдиган ўзбек зиёлилари қани?

Ҳамма гап шундаки, ўзбек зиёлилари ҳам ўлиб бўлган ҳисоб. Ҳали оёқда бўлганлари “Бирлик” Партиясида, менинг атрофимда бирлашган.

Ўзбек миллати ичида бўлаётган жараёнлар ҳақида юзлаб мақолалар, ўнлаб китоблар ёзиш мумкин ва керак. Мен ўта бир хусусий воқеа мисолида миллат ва ватан муаммоларини яна бир марта қисқача тилга олишга ҳаракат қиламан.

Фейсбукда юрар экан, бир одамнинг туғилган куни билан хўжа кўрсинга табриклашлар оқимини кўриб қолдим ва ўша туғилган кишининг номига ўта қўпол ва ҳақоратловчи сўзлар билан кинояли табрикнома ёздим ва “Ўзбекнинг ҳақиқий фарзанди эканлигингни кўрсатолсанг, шу ерда ҳаммани олдида тиз чўкиб кечирим сўрайман” деб қўшимча қилдим.

Тўғрисини айтсам, буни ёздим ва жавоб бўлмаслигига ишониб, бу воқеани унутдим ҳисоб. Аммо, кунлар ўтиб, электрон почтамга у кишининг жавоби келганини тасодифан кўриб қолдим. Мен ёзган постингларга жавоб сифатида ёзилган постинг электрон почтамга келишини ҳам билмаган эканман.

Хуллас, мана ўша жавоб-постинг:

Кобил Миллажонов (10 декабрь 2014): Хурматли Абдурахим Пулат! Самимий табригингиз учун рахмат! Кеча 50 ешга кирдим. Узим хакимда киска маълумот берсам, маълумотим туликсиз урта , касбим курувчи уста, хозир Россияда мардикорман. Миллат, Ватан деган баланпарвоз сузларни сиз каби зиелиларимиз шу даражада сийкалаштириб, ялтиллатиб ташладингизки, бу сузни эшитган хар кандай узбек мийигида кулиб куядиган булди.

Мен оддий устаман, шу касбни койил килиб бажара оламан. Темирчиликда, дурадгорликда хатто узбекни менсимай куйган урисни хайрон колдира оламан, хизмат хакким хам шунга яраша. Бахоли кудрат шогирдлар хам етиштирдим, уларга нафакат хунар, балки уз тушунчам даражасида сиесий, иктисодий билим бердим. Мана, хозир хам бир йигитни 5 йил олиб юриб бир оилани елгон гапирмай, угирлик килмай бока оладиган, бажарган хизматига яхшигина хак олишдан ташкари узи ясаган гузал бир ишидан лаззат топишни, дидни ургатдим.

Тугри, орзуим архитектор булиш эди, лекин сизлар шакллантирган системада инсонлар иктидорига караб эмас, отасининг мавкеига караб касб танлар экан. Шунинг учун хам Узбекистонда бугун кассоб - бош вазир, укитувчи -фаррош, угри эса мелиса булиб *хизмат* килмокда. Менинг ФБдаги дустларим каторида СИЗ хам борсиз. Мен уз касбимга ендашганим - ижодкорлик рухида ФБдаги хар бир дустнинг шахсий фикридан узимга маъкул курган жойларимни узим учун ажратиб оламан. Фойдали фикрлар Толиб акада хам, Мехрибон опада хам, Баходиржон Чориевда хам, сизда хам бор. Уларнинг фикрларига кушиламанми еки йукми, бу энди бошка мавзу.

Энди сизга савол берсам. Абдурахим ака, Харакат сайтингизни мунтазам кузатиб бораман, сиздаги сиесий тахлил ва сарказмга тан бермай иложим йук. Лекин сизнинг бир неча йиллардан бери шаблонга айланиб колган фикрларингиз качон янгиланади. "...козоклардан 8 марта оркада..., узбек тили макоми..., харомий, чучка, ...факат Бирлик кила олади..., ... корамол. Дарвоке, узбек тилига давлат тили макоми берилишига эришдим деб куп езасиз. Натижани курябсизми? Узбекларнинг саводини бир каранг! Уз она тилида турт жумлани хатосиз еза олмайди, хатто узбек журналистлари КУП холларда русча езишябди, нега? Сиз мактаетган маком когозда колиб кетди-ку профессор!

Энди корамолга айланган миллат хакида: Узича зиелилар чет элнинг тайер ошига "четда туриб курашиш" маскировкаси ортида кочишди, оддий халкни бошлайдиган, рухини кутарадиган, адолатсизликка карши курашга чорлайдиган хеч ким колмади. Халк курдики угри булсанг яшайсан, пора берсанг яшайсан, хушомад килсанг яшайсан, бошка вариант бормиди халкда? Узича мухолифатчилар эса , жумладан сиз хам четдан туриб миллатнинг корамолга айланиш жараенини кузатиб турдинглар, бир-бирларингга айбни агдаришга уриндинглар. Халк эса сизлардан фойда йуклигини тушуниб етди, коррупцион системага мослашди. СИЗ узича мухолифатчилар Эса хануз усирок кутларингга арпа унни бахона килиб етибсизлар.

Энди домла Пулатов, эркакча маслахат шуки, Бирлик, Эрк, УХХ учаласини жанозасини укиб, хурматини жойига куйиб енма-ен кабрга куяйлик. Бу номи бору УЗИ йук партияларни Ленинга ухшатиб мавзолейга куйишга уринмай тезрок тупрокка топширайлик, тамом-вассалом! Маглубиятни тан олиш бу мардлик! Сизга бир нарсани эслатиб куяй, мени корамол еки чучка деб асабини бузаман деб оввора булиб юрманг, мен нихоятда хотиржам, тепса тебранмас одамман. Бир сирни сизга айтаман, дустлигимиз хурмати, Баходир Чориев узбек халкини еруг кунга олиб чикишига ишонаман, бу йигит сизларга ухшаб хайрия сурамади, Узбекистондан барча мулки мусодара килиниб чикиб кетиб уз кучи ва акли билан нолдан оекка турди, УЗИ бошкараетган харакатни уз мехнати Билан молиялаштириб келябди. Агар ростдан хам миллатни десангиз йулни Унга бушатинг.

Абдураҳим Пўлат: Ўзини “Кобил Миллажонов” деб танитган бу кишининг постинги билан танишар эканман, у кишининг менга тўғридан-тўғри алоқаси бўлмаган бошқа бир постингини кўриб қолдим. Қуйида унинг матни.

Кобил Миллажонов: Бизнинг халк хали бери одам булмайди. Одам булиб ковушиш учун олдин дин деб аталган наркотикнинг кайфидан кутилиш керак. Акс холда "пайпокка масх тортса буладими?" каби гапиришга арзимайдинан нарсаларни улкан муаммо даражасига кутариб мол булиб юраверади.

Абдураҳим Пўлат: Биринчидан, 50 ёшни урган Қобилдан тиз чўкиб бўлмаса ҳам, ҳар ҳолда, кечирим сўрайман. У киши ўзбекларнинг мутлақо кўпчилигидан фарқли ўлароқ, энг камида, миллат муаммоларини бир қисмини бўлса ҳам тушунар экан. Шуни ўзи мақтовга арзийдиган нарса. Биздаги содда одамлар олий маълумотлиларни зиёли деб ҳисоблашади. Ундай эмас. Олий маълумот ҳам муҳим, аммо, олий маълумотли одам автоматик равишда зиёли бўлиб қололмайди. Мана, Қобил ўзининг айтишича, у олий маълумотли эмас, аммо ҳақиқий зиёли. У ўзбек миллатининг бугуни ва эртаси куни тушунадиган ва ўйлайдиган инсон.

Мен Қобилдан 20 йилча катта бўлишдан ташқари, 25 йилдан бери профессионал сиёсатчиман, жаҳоннинг бир қатор буюк давлатларининг энг юксак даражали раҳбарлари билан учрашганман, яъни катта тажрибага эгаман.

Айнан шу тажрибамга асосланиб ва Қобил баҳонасида ҳамма ўзбекларга кичкина бўлса ҳам дарс бериш мақсадида ушбу сатрларни ёзмоқдаман.

Қобилга иқтисодий аҳволимиз қозоқлардан жуда ҳам орқада эканлигини қайтараверишим ёқмабди. Ахир бор йўғи 1,5-2 йил аввал аҳволимиз шундайлигини ҳеч ким билмасди-ку! Мен тахмин қилардим, аммо аниқ рақамларни мен ҳам билмасдим. Ўша рақамларни айнан биз “Ҳаракат” сайтида биринчи бўлиб эълон қилдик. Ўйлаб кўринглар, ўзбеклар ва Сиз ҳам Қобил. Кечагина отдан тушган қозоқлар олдида қашшоқ халққа айландик. Буни ҳамма ўзбеклар билиши керак. Қобил кабиларга ёқса ҳам ёқмаса ҳам, бу гапларни ҳар ўзбекнинг қулоғига етказишга ҳаракат қиламиз. Ўшандагина ўзбекларнинг кўзи очилишга бошлайди, ўз тақдири ва келажагини ўйлашга бошлайдиганлар сони ортади. Мақсадимиз ўзбекни одам қилишми, уни ўйлашга ўргатишимиз керак.

Ўзбек тилига давлат тили мақоми беришга айнан биз эришганимизни қайта-қайта ёзишимиз ҳам Қобилга ёқмабди. Бу ҳар қандай миллатнинг тарихида бир марта бўладиган воқеа-ку. Уни биз амалга оширдик. Тарихга айнан шу нарса киради. Фақат шу фактнинг ўзиёқ биз бирликчилар ўзбек миллатининг тақдирини ўйлаган одамлар эканлигимизни кўрсатади. Мен ҳеч кимдан “раҳмат” сўзини эшитишни кутаётганим йўқ, чунки, буни ўзим учун, ўз болаларим, ўз миллатим учун қилдим ва шу билан бахтлиман. Аммо ўзбеклар одам бўлганини кўрсатиш учун бирликчиларга “раҳмат” дейишни ўрганиши керак. Бу нарса бирликчилардан ҳам кўпроқ, ўзбекларнинг ўзига керак бўлган нарса. Шундай қилсаларгина ўзбеклар қайтадан миллат бўлганини гапириш мумкин.

Ўзбек тилига давлат тили мақоми берилиши қоғозда қолиб кетганлигида ҳам бизни айблашга уриниш ҳеч қандай қолипга сиғмайди. Ўзбек халқи шундай даражага тушиши – унинг айби. Ахир, бир маҳаллар буюк Бобурни ҳам, ҳозир бизни ҳам юртдан чиқиб кетишга мажбур қилганлар ўзбеклар-ку! Бу халқ тарихдан дарс олишни истамаса ҳам биз айбдормизми? Тўғри, халқимиз ҳали саводсиз, аммо, Қобил Сиз кабилар бу халқнинг кўзини очишга хизмат қилишларинг керакмасми?

Мен айтмоқчи бўлган энг муҳим фикр қуйидагича. “Бирлик, Эрк, УХХ учаласини жанозасини укиб, хурматини жойига куйиб енма-ен кабрга куяйлик” дебсиз Қобил. Бу рўйхатга “Бирлик”ни ҳам қўшганингиздан хафа бўлаётганим йўқ, аммо роса ҳайрон бўлмоқдаман.

Эрк номли ташкилот “Бирлик”га қарши Ислом Карим тарафидан тузилган ва қоғоздагина бор бўлган. Буни тушиниш учун "Ҳаракат” сайтига қўйилган 1989 йилдаги “Бирлик”нинг бўлиниш мажлисини кўриш етарли.

ЎХҲ ҳам шундай. Қоғозда эди, қоғоздалигидаёқ йўқ бўлиб кетди. Бундан ташқари бир нарсани тушунинг Қобил ва бошқа ўзбеклар. Оммавий ташкилотларнинг қурултойи қандайдир ваколатга эга бўлган делегатларнинг иштирокида ўтказилади. “Бирлик” шундай тузилган, унинг структураси бор, маҳаллий ташкилотлари бор.

Аввалги Эрк бўлсин, ҳозирги ЎХҲ бўлсин, Сиз тилга олмаган “Бирдамлик” бўлсин, булар оддий бир тўгараклардир. “Бирлик” эса ҳақиқий партия. Айнан шу партия Ўзбекистон давлатининг ва ўзбек миллатининг ҳозирги касаллигига ҳозир диагноз қўйди ва уларни даволаш йўлларини кўрсатмоқда. Мана, айнан “Бирлик” қайтаравергани сабабли қозоқлардан 8 баравар орқада қолиб кетганлигимизни, қашшоқ миллат ва давлат ҳолига тушганимизни билиб олибсиз. Сиз айтаётган Эрк, ЎХҲ ва Сиз тилга олмаган “Бирдамлик” каби тўгараклар бунақа нарсларни тушунмайдилар ҳам. Қандай қилиб улар мамлакатни бошқаришга иддао қилишлари мумкин? Агар миллат қорамоллар подаси бўлсагина иддао қилишлари мумкин. Бизнинг мақсадимиз эса, подани қайтадан миллат қилиш.

Ҳа, “Бирлик” ўзбек тилини давлат тили қилди, собиқ СССРдаги ҳамма демократ ташкилотлар билан бирга СССРни йиқитди ва Ўзбекистонни мустақил қилди. Мана ҳозир ҳам мамлакат, миллат ва жамиятнинг асосий муаммоларини “Бирлик” кўтармоқда. Миллат, мамлакат ва жамиятининг касаллигига айнан “Бирлик” диагноз қўйди. Диагнозсиз касални тузатиб бўлмайди, Қобил.

Миллат шундай оддий нарсаларни тушунмаса, у миллат эмас, оддий подадир. “Бирлик”нинг мақсади шу подани миллатга айлантириш. Ўзбек тилини давлат тили қилдик, Ўзбекистонни мустақил давлат қилдик, Ўзбек миллати ва Ўзбекистон давлатини ҳозирги ўлим олди ҳолатидан ҳам биз олиб чиқамиз.

Бу ишга ҳамма қўшилиши керак. Бундай буюк ишларни фақат халқнинг ёрдамида қилиш мумкин. Қобилнинг иккинчи постингидан кўриниб турибдик, у киши “Бизнинг халк хали бери одам булмайди” деб ёзар экан, феълан биз билан тўла ҳамфикрлигини кўрсатмоқда.

Мана қаранг, Қобил! Қирғиз фашистлари ўзбекларни тириклайин ёққанда, ўзбек қиз-аёлларини подалашиб зўрлаганда, 3 кунда 300 ўзбекни ваҳшийларча ўлдирганда жаҳон бўйича сони 30 миллионга яқинлашиб қолган ўзбеклар ҳамма тешикларини қисиб ўтирдилар. Фақат кичкина бир гуруҳ “Бирлик” Партияси ва ҳуқуқ ҳимоячи “Эзгулик” жамиятининг фаоллари Қирғизистоннинг Тошкентдаги элчихонаси олдига чиқиб “Ўзбекларга қарши геноцид тўхтатилсин!” деб ҳайқиришга кучлари етди.

Ўзбекнинг тарихида умрбод қоладиган, вақти келиб мактабларда дарс сифатида ўқитиладиган ўша пикетнинг ташкилотчиси бўлмиш “Эзгулик” жамиятининг ҳозир Тошкентдаги офиси пулини тўлашга имконияти йўқ. Бу ўзбек миллати ўлаётганини кўсатувчи яна бир фактдир. Вақти келиб ўзбеклар ўз аждодларининг бу аҳволидан уялиб, ўзбек эканликларини ҳам бекитиб юришга ҳаракат қилишларига аминман.

Қани, Сиз каби ўзбеклар Қобилжон, шу масалада миллат фарзанди эканингизни кўрсатинглар, “Эзгулик”га ёрдам беришга ҳаракат қилинглар. Бир йиллик офис кираси 3 минг доллар атрофидадир, шуни йиғиш учун ҳаракат бошланглар, ўшанда ўзбек миллат эканлигини кўрсатишга бошлаган бўлади. Акс ҳолда, мен ўзбекларнинг қорамол ва чўчқалар подаси ҳолига тушганини гапираётганим тўппа-тўғри бўлиб чиқади.

Бу хабарга илова қилинган расмда Қирғизистон элчихонаси олдида 30 млн ўзбек номидан пикетга чиққанлар ичидаги қўрқмасдан плакат кўтариб турган Қаҳрамон акани кўраябсиз. Эй, ўзбеклар! Уялинг, ёши 75 га кираётган Қаҳрамон аканинг олдида. Айнан Қаҳрамон ака кабилар - Ўзбек миллатининг ҳақиқий қаҳрамонларидир.