29 October 2009
12:45 - Бугун Туркия жумҳуриятининг туғилган куни
Биринчи жаҳон урушидан ўта кучсизланиб чиққан Усмонли Императорлиги (у Ислом халифалиги ҳам ҳисобланарди) 1919 ва 1920 йилларда Европа мамлакатлари билан имзолаган шартномаларга кўра, расман парчаланиши керак эди. Масалан, Туркиянинг катталиги бўйича иккинчи шаҳри Измир Юнонистонга ўтиши келишилганди. Яъни, Ислом шиорлари остида урушган Халифалик расман мағлубиятга учради.

Аммо кейинчалик Отатурк деб ном олган Мустафа Камол бошчилигидаги турк миллатчилари у шартномаларни тан олмадилар, мустақиллик учун уруш бошладилар ва Ғарбни 1923 йил 24 июлда Лозанна шартномаси имзолашга мажбур қилдилар. Ғарб Туркиянинг ҳозир ҳам мавжуд бўлган чегараларини тан олишга мажбур бўлди.

1923 йил 29 октябрь куни Туркия жумҳурияти тузилгани эълон қилинди. Халифалик йўқ бўлди. Отатурк Туркиянинг биричи президенти қилиб сайланди.

Бугун Туркия қолоқлик ўчоғига айланиб бўлган Халифаликдан қутилиб, дунёвий мамлакат – жумҳурият тузилганининг 86 йиллигини нишонламоқда.