Тошкент вақти - 
12 April 2014
13:41 -
Қрим Республикасининг конституцияси қабул қилинди, Қримтатар Халқининг Мажлиси уни тўғри ҳисобламайди
Кеча Қрим парламенти ўта тезликда тайёрланган ва Қримни Россиянинг бир қисми деб тан оладиган Қрим Республикасининг Конституциясини қабул қилди. Унинг матни бугун газетада эълон қилинди ва шу кундан бошлаб Конституция кучга кирди. Жаҳон Қримнинг Россия тарафидан босиб олиниб, Россиянинг бир қисми деб эълон қилинишини тан олмагани каби, бу конституцияни ҳам тан олмаслиги ўз-ўзидан маълум.
Аммо, биз ўзбеклар учун қримтатр халқининг бу конституцияга муносабати қандай эканлиги муҳимдир.
Қримтатар Халқ Мажлисининг расмий сайтида хабар берилишича, 10 апрель куни Қримтатар Халқ Мажлиси конституция лойиҳасига ўз муносабатини баёнот шаклида билдирган. Баёнотда конституциянинг матни Қрим парламенти аъзоларига овоз беришдан бир неча соат аввал тарқатилганини ҳам урғулаб, жумладан, шундай дейилади:
- Конституцияда қримтатарларига республиканинг сиёсий ҳаётида самарали иштирок этиши учун ҳеч қандай шаклда гарантиялар йўқ.
- Конституцияда қримтатар халқининг ерли халқ эканлигини тан олувчи мақом ва Қримататар Халқи Мажлисининг Қурултойи ва бу Қурултой шаклантирган махаллий органларнинг расмий мақоми белгиланмаган.
Шулардан келиб чиқиб, Қримататар Халқининг Мажлиси бу конституция қримтатарлари учун қабул қилиб бўлмайдиган ҳужжат деб баҳолаган.
Баёнот нисбатан эмшоқ ёзилган, қримтатарлари бу конституцияни тан олмаслиги айтилмаган. Буни тушуниш мумкин. Чунки, ҳозир бутун дунёнинг фикрига тупураётган руслар қримтатарларининг фикрига қулоқ солишларини кутиб бўлмайди. Демак, маълум бир вақт шу конституция доирасида яшашга тўғри келади. Аммо, қиримтатарлари ўз келажакалари ва тақдирлари учун курашни тинч йўллар билан давом эттиришларига шубҳа йўқ.
Аммо, биз ўзбеклар учун қримтатр халқининг бу конституцияга муносабати қандай эканлиги муҳимдир.
Қримтатар Халқ Мажлисининг расмий сайтида хабар берилишича, 10 апрель куни Қримтатар Халқ Мажлиси конституция лойиҳасига ўз муносабатини баёнот шаклида билдирган. Баёнотда конституциянинг матни Қрим парламенти аъзоларига овоз беришдан бир неча соат аввал тарқатилганини ҳам урғулаб, жумладан, шундай дейилади:
- Конституцияда қримтатарларига республиканинг сиёсий ҳаётида самарали иштирок этиши учун ҳеч қандай шаклда гарантиялар йўқ.
- Конституцияда қримтатар халқининг ерли халқ эканлигини тан олувчи мақом ва Қримататар Халқи Мажлисининг Қурултойи ва бу Қурултой шаклантирган махаллий органларнинг расмий мақоми белгиланмаган.
Шулардан келиб чиқиб, Қримататар Халқининг Мажлиси бу конституция қримтатарлари учун қабул қилиб бўлмайдиган ҳужжат деб баҳолаган.
Баёнот нисбатан эмшоқ ёзилган, қримтатарлари бу конституцияни тан олмаслиги айтилмаган. Буни тушуниш мумкин. Чунки, ҳозир бутун дунёнинг фикрига тупураётган руслар қримтатарларининг фикрига қулоқ солишларини кутиб бўлмайди. Демак, маълум бир вақт шу конституция доирасида яшашга тўғри келади. Аммо, қиримтатарлари ўз келажакалари ва тақдирлари учун курашни тинч йўллар билан давом эттиришларига шубҳа йўқ.
