02 August 2018
10:28 - Туркияда судланаётган америкалик руҳоний туфайли АҚШ Туркиянинг 2 вазирига қарши санкциялар киритди, турклар мисиллама билан дўқ-пўписа қилмоқдалар

Туркияда 2016 йил 15 июлда гўёки фатхулла-гуленчилар террор ташкилоти (ҳукумат унга ФЕТО деб ном берган) уюштирган, аммо амалга оширолмаган давлат тўнтаришига уринишдан кейин 228 мингдан кўпроқ киши қамалгани, 134 мингдан кўпроқ киши давлат ишларидан ҳайдалгани, 17 минг 89 кишига қарши ижтимоий тармоқларда терроризмни пропаганда қилиш ва нафрат қўзғаш айби билан жиноий ишлар очилгани, 174 та оммавий ахборот воситаси, 1414 та ноҳукумат ташкилоти , 145 та фонд, 15 та университет, 19 та профсоюз ташкилоти бекитиб ташлангани ҳақида аввалги хабарларимизда айтилган эди.

Маълум бўлишича, америкалик насроний руҳоний (пастор) Эндрю Брансон ҳам жосуслик ва террористлар билан ҳамкорликда айбланиб, ҳибсга олинган ва устидан суд бошланган экан. Баъзи манбаларга кўра, пастор 2016 йил 15 июлдаги давлат тўнтаришига уриниш амалга ошмагандан кейин, АҚШ ҳарбийларига телефонда давлат тўнтариши амалга ошмагани ўзлари учун шок эканлигини, тўнатириш амалга ошса яхши бўлишини, энди эса ёмон бўлишини, аммо охир-оқибата ғалаба ўзларида бўлишини айтган экан.
АҚШнинг ташқи ишлар вазири Майк Помпео бу ҳақда бир неча марта туркиялик ҳамкасби Мавлут Човушўғли билан гаплашганига, яқинда АҚШ Президенти Доналд Трамп Ражаб Эрдўған билан телефонда гаплашиб, пасторни қўйиб юборишни сўраганига қарамасдан, Туркия бу масалада чекинмаслигини айтиб келмоқда. Ражаб Эрдўған АҚШнинг босимини психологик уруш деб баҳолади ва АҚШ шу йўналишда иш қилаверса ўзининг стратегик ҳамкорини йўқотиши мумкинлигини айтиб таҳдид қилди. Лекин, Туркия бироз чекиниб, пастор Эндрю Брансонни ўй қамоғига ўтказди.

Шундай бўлса ҳам, кеча Оқ Уйнинг матбуот котиби Сара Сандерс АҚШнинг Адлия Вазирлиги Туркиянинг икки вазири – Ички Ишлар Вазири Сулаймон Сойлу ва Адолат Вазири Абдуҳамит Гулга қарши санкцилар киритганини эълон қилди. Санцияларнинг тафсилотлари билан ҳеч ким қизиқаётгани ҳам йўқ, чунки, АҚШнинг мақсади Эрдўған айтганидек, психологик уруш эканлигини ҳамма кўриб турибди.

Туркия расмийлари дарҳол бу санкцияларни асоссиз деб айтишдан ташқари, мисиллама қилиб, қарши санкциялар киритишларини билдирдилар. (Яна бир марта эслатмоқчимизки, туркча “мисиллама” деган сўз қарши тарафнинг биронта ҳаракатига - унга яраша ёки мос равишда қасд билан жавоб беришни, баъзи ҳолларда, алам олишни англатади. Ўзбеклар “мисиллама” сўзини турклардан қабул қилсалар ёмон бўлмасди.)

Аммо, Туркия фақатгина пасторни ҳибсга олиши билан эмас, балки, НАТО аъзоси бўлишига қарамасдан, Сурия масаласида Россия билан бир тарафда тургани ва Россиядан стратегик қуроллар сотиб олиш ҳаракатида эканлиги каби фактлар билан Ғарбнинг, биринчи навбатда, АҚШнинг жиғига тегаётганини ҳамма билади. Шу сабабли, АҚШ Туркияга пастор туфайли киритилган санкцияларни кенгайтиришга ҳаракат қилмоқчи экани ҳам ҳеч кимни ҳайрон қолдираётгани йўқ.

“Ҳаракат”нинг фикрича, бундай Туркия-Ғарб совуқ урушида Туркия ютқазади. Бундан қўрққан Ражаб Эрдўған Бразилия, Россия, Ҳиндистон, Туркия Жанубий Африка Республикасини бирлаштирувчи БРИКС (бу 5 мамлакатнинг инглизча номларининг қисқармаси - BRIKS) ташкилотига кириш ҳаракати бошлаган, яқинда БРИКСнинг Жанубий Африка Республикасида ўтказилган саммитига меҳмон сифатида чақирилган эди. Аммо, БРИКС НАТО аъзоси бўлган Туркияни ўз сафига қабул қилишига ҳам ишониш қийин.

Расмда – Фатхулла Гулен ва Эндрю Брансоннинг рус ахборот воисталарида эълон қилинган бириктирилган расмлари.