17 May 2017
09:38 - Ҳамид Олимжон ва Зулфиянинг қизи, филолог олима Ҳулкар Олимжонова оламдан ўтгани ва ўзбек тилининг аҳволи ҳақида
Шу кунларда атоқли ўзбек ижодкорлари Ҳамид Олимжон ва Зулфиянинг қизи, филолог олима Ҳулкар Олимжонова оламдан ўтди. Ўзбекистон Ёзувчилар Уюшмасига кўра, Ўзбекистон Миллий университетининг филология факультетида махсус курсни олиб борган Ҳулкар Олимжонова икки йил муқаддам оғир хасталикка чалинган экан.

Бу олимани, таъбир жоиз бўлса, замонавий ўзбек адабиёти асосчиларининг фарзанди дейиш мумкин. Унга Оллоҳдан раҳмат тилаймиз.

Шу билан бирга, ўзбек миллатининг ҳозирги аянчли аҳволини ҳам ҳисобга олиб, тўйда ҳам азада ҳам бу аянчли аҳволга кўз юмолмаслигимизни айтамиз ва аҳволимизни кўрсатувчи баъзи воқеаларни эслаймиз.

Шундай воқеалардан иккитаси 2014 йил 1 ноябрда “Ҳаракат” Агентлигининг сайтида эълон қилинган “Шоира Зулфиянинг 100 йиллиги муносабати билан “Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлатнинг хотираларини ҳам хотирлаш керак” сарлавҳали хабарда қуйидагича ёритилган (harakat.net/news/?id=15922):

* * * * *

Бугун “Ўзбекистон халқ шоири Зулфия таваллудининг 100 йиллигини нишонлаш тўғрисида” Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори эълон қилинди. Шу йил 1 мартда эса Тошкентда ўзбек халқининг буюк шиораси, айни замонда, бошқа улуғ шоиримиз Ҳамид Олимжоннинг турмуш ўртоғи бўлган Зулфиянинг ҳайкали очилди.

- Бу қувончли воқеа ва ҳайкалнинг очилиш маросимада шоиранинг қизи иштирок этгани ҳақидаги расмий хабарни ўқир эканман, 30 йилча аввал бўлган бошқа бир воқеани эслдаим, - дейди бу хусусда “Бирлик” Партияси раиси Абдураҳим Пўлат. - Ўша воқеани вақти келиб ёзилиши мумкин бўлган хотиралар учун асраб қўйса бўларди. Аммо, бу воқеанинг хулосалари бугунги ҳаётимиз учун ҳам ўта муҳим эканлигини ҳисобга олиб, уни ҳозир қоғозга тушириш керак деб лозим топдим.

Ўтган асрнинг 70-йиллари ўртасида Москвада аспирантурада бирга ўқиган ўртоғимнинг куёв йўлдоши бўлдим. Тошкент ресторанларидан бирида ўтган тўй маросимидан кейин, кичик бир гуруҳ билан куёвнинг ўйига келдик. Бу ерда ҳам кичик бир ўтириш бўлди. Ҳозир аниқ эсимда йўқ, аммо, ҳарҳолда менинг ташаббусим билан бўлса керак, суҳбат орасида ўзбек тилининг аҳволи ҳам тилга олинди.

Мен ҳар доимгидек, зиёлиларнинг оиласида, айниқса, Тошкентда ёш болаларнинг тили русчада чиқаётгани, бу нарса тилимизнинг келажаги учун яхши бўлмаслигини гапирганимда, ўрта ёшлардаги бир аёл, у куёвнинг яқин қариндошларидан эканлиги кўриниб турарди, бунда болаларнинг айби йўқлигини, унинг ўзи ҳам ўзбек тилини университетни битиргач ўрганганини айтиб қолди. Албатта, дедим мен, агар ота-онанинг ўзбек тилига ҳурмати бўлмаса, шундай бўлади-да.

Бу сўзларимдан кейин ҳамма жим бўлиб қолди, ноқулай вазият юзага келганини сездим. Аммо, умумий кайфият тўй кайфияти бўлгани учун дарҳол мавзуни алмаштириб ўтиришни давом эттирдик.

Бир неча кундан кейин ўша аёл Зулфия ва Ҳамид Олимжоннинг, янглишмасам, Ҳулкар исмли қизи эканлиги, отасининг ўзбек тилидаги ижодини ўрганувчи олима бўлганини ўрганмасам, балки ўша воқеа тезда эсимдан ҳам чиқиб кетарди. Балки чиқмасди. Ҳар ҳолда чиқмасди. Шунинг учун бошқа бир воқеани эслатмоқчиман.

Мен 80-чи йилларнинг ўрталарида фан доктори бўлганимдан кейин, ўша пайтнинг қоидалари бўйича мени оила аъзоларим билан ҳукуматнинг поликлиникасига бириктириб қўйишди. Бир кун нима бўлди-ю ўғлимни поликлиникага олиб бордим. Врач жуда ҳам хуш муомала катта ёшдаги рус аёли экан. У боламни эрклаб “отнинг нима, ёшинг нечада, ширин болам” каби сўзлар гапирди. Табиий, русча гапирди. Ўғлим индамай турганидан шубҳаланган врач маъюслик билан мендан сўради: Ўғлингиз соқовми?

Йўқ, - дедим мен, мутлақо бепарволик билан, - у русчани билмайди. Шунда рус аёли соқов бўлиб қолганини айтиб ўтиришга ҳожат йўқ. Ҳукумат поликлиникасига боғланган оилаларнинг болалари ичида рус тилини билмайдигани бор бўлишини хаёлига ҳам келтирмасди у рус доктори. Чунки, бу даражага етиб келганларнинг болалари фақат рус тилини, баъзи ҳоллардагина икки тилни билишарди.

* * * * *

Қизиқ, Ҳулкар Олимжонованинг фарзандлари ва набиралари ўзбек тилини билишармикан.

Расмда – Зулфиянинг Тошкентдаги ҳайкали.
« Олдинги хабар Хабарлар рўйхати Кейинги хабар »