Business Insider нашри Microsoft компаниясининг асосчиси, дунёнинг энг катта бойи Билл Гейтс сунъий интеллект каби янги технологияларнинг ривожланиши келажакда одамзод учун хавф туғдириш мумкин, деганини ёзади. Билл Гейтсдан сунъий интеллектнинг одам ҳаётига таъсири тўғрисида сўрашганда, у шундай дебди: “Мен суперинтеллект одамзодга хавф солиши мумкин деб ҳисоблайдиганлардан бириман. Аввалига машиналар бизнинг ишларимихзни бажаришади ва унчалик ақлли бўлишмайди. Ўн йиллардан кейин машиналар ақлли бўлиб кетади, бу бизга муаммолар туғдириши мумкин. Кўп одамларни бу муаммо ўйлантириб қўймаётганига ҳайронман.”

Му мавзу ҳозир кўп олимларни қизиқтираётгани шубҳасиз. “Ҳаракат” Агентлиги 2014 йил 3 декабрда Буюбританиялик машҳур физик-теоретик ва космолог Стивен Хокинг ҳамда ўзбекистонлик олим, техника фанлари доктори, профессор, ўз вақтида Ўзбекистон Фанлар Академиясининг Кибернетика Институтида “Интеллектуал Роботлар” бўлимини яратган, ҳозир “Бирлик” Партиясининг раиси Абдураҳим Пўлатнинг бу хусусдаги фикрларини эълн қилган эди. Қуйида ўша хабар билан танишишингиз мумкин.

Сунъий ақл одамзодни ўлимга олиб кетадими? Йўқ, дейди Абдураҳим Пўлат.

Буюбританиялик машҳур физик-теоретик ва космолог Стивен Хокинг 1985 йилда оғир касалликдан кейин паралич бўлиб, гапириш қобилиятини ҳам йўқотгач, илм ўртоқлари унга гапириш синтезатори ясаб бердилар. У асосан коляскада яшайди, бир неча бармоқларини зўрға қимиллатиб, электрон тугмаларни босади ва ўзини бироз бошқара олади, синтезатор воситасида гапиради ҳам.

Оғир касаликка қарамасдан, Стивен Хокинг мисли кўрилмаган нарсалар қилмоқда. 2007 йил 26 апрель куни у махсус учоқда вазнсизлик ҳолатида учиб кўрди, 2009 йили фазога ҳам учмоқчи эди, лекин турли сабаблар билан бу режа амалга оширилмади.

Унинг жисмоний ҳаракатлари, ҳатто гапириши турли техник аппаратлар ёрдами билан амалга оширилаётган бўлса ҳам, ақли-хуши жойида. Аммо, у олим сифатида, ақл-хушини йўқотганлар ҳам сунъий ақл-хуш билан, яъни сунъий интеллект билан жиҳозланасалар нима бўлади, деб ўйлашга бошлаши ғоят табиийдир.

У шу кунларда берган интервьюларида сунъий интеллект инсониятнинг борлиги учун хавф туғдириши, қолаверса, одамзоднинг ўлимига йўл очишини гапирибди.

Авваламбор, Стивен Хокинг нимани назарда тутаётганини тўғри тушуниш керак, дейди техника фанлари доктори, профессор, ўз вақтида Ўзбекистон Фанлар Академиясининг Кибернетика Институтида “Интеллектуал Роботлар” бўлимини яратган, ҳозир “Бирлик” Партиясининг раиси Абдураҳим Пўлат. Стивен Хокинг демоқчики, агар одамлар бирон касаллик, кейин эса қариганлик туфайли ҳамма органларини, ҳатто мияларини сунъий аппаратларга алмаштиришга ўргансалар, у замон дунёда интеллектуал роботларга айланган одамлар қолади, одамзод феълан йўқ бўлади.

Бундай безовталикка асос бор. Ва Стивен Хокинг безовта бўлганларнинг биринчиси эмас. Дин уламолари илм-фан-техниканинг ривожланиши одамларнинг табиатини ўзгартиришидан қўрқиб, илм-фан-техниканинг ривожланиш йўлида тўсиқлар қўйдилар. Ислом уламолари “Оллоҳ яратган дунё фақат Ердан ибрат эмас” деб юлдузларни ўрганаётган Мирзо Улуғбекни ўз ўғлига ўлдиртирдилар (1449 йил) , насронийлар Ер Қуёш атрофида айланади деб ҳақиқатни гапирган Жордано Брунони тириклайин ёқдилар (1600 йил).

Мусулмонлар илм-фандан юз ўгириб, ривожланмайдиган пода ҳолига тушдилар. Аммо, насронийлар ичида ақл-хушлилар ғалаба қозонди, секуляризм принципи қабул қилиниб, дин жамиятни бошқариш иддаосидан расман воз кечди. Натижада насронийлар дунёси тезда ривожланиб, жаҳонга ҳақли равишда ҳукмронлик қилмоқда.

Ислом динида ҳам айнан шундай бўлади, мен шу йўналишда ҳаракат бошладим ҳам.

Бу лавҳанинг асосий мавзусига қайтсак, шуни айтиш керакки, менинг ўзим жуда кўп бу ҳақда ҳазил қилиб, бора-бора одамлар техник жиҳозга айланишини гапираман. Демак, савол туғилади, одамзод шу шаклда ўлишни истайдими?

Агарда “Ҳамма нарса Оллоҳдан” дея ташлаб қўйсак, айнан Стивен Хокинг айтганидек бўлади, одамзод ўлади. Гўёки, бу – Яратувчининг истаги. Мен эса, “Биздан ҳаракат – Оллоҳдан баракат” дейдиганларданман.

Одамзоднинг келажагини Оллоҳ одамларнинг ўз қўлига топширган. Ўлимга маҳкум қилингандек кўринаётган одамзоднинг ўлимига йўл бермаслик учун саноқсиз турли йўллар бор. Одамлар улардан бирини танлайди, одамзод ўлмайди.