19 November 2004
04:00 - 22:00 - «Бош»лар ахил дўстлардек хайрлашдилар 20:30 - Бухорода «бош»ларнинг учрашуви - АКШ ва Россия Чилида учрашади, Ўзбекистон нима килади - Фаргонада кадрларни «тозалаш» давом этмокда 19:00 - ББС: Редкая встреча Каримова и Ниязова в Бухаре 15:00
22:00 - «Бош»лар ахил дўстлардек хайрлашдилар

Ўзбегу туркманда «икки кўчкорнинг боши бир козонда кайнамас» деган макол бор. Гарчи юртбошимиз Ислом Каримов билан туркманбоши Сапармурот Ниёзов бошка-бошка давлатларда яшаб, юрт сўрасалар-да, баъзан чегаралар оша «шох»лари бир-бирига тегиб кетган холлар кўп бўлган. Бугун уларнинг Бухорои шарифда бўлган учрашувлари оддий фукароларда Марказий Осиёдаги икки хокими мутлакнинг чикишиб яшашларига умид тугдирди.

Мазкур учрашув Бухоро аэропортида бошланиб, бошма-бош ва делегациялар форматида ўтганини аввалги хабаримизда билдиргандик.

Хозир олинган маълумотга кўра, музокара охирида президентларнинг шахсан ўзлари 3 хужжат имзолаганлар. Булар – «Ўзбекистон Республикаси билан Туркманистон ўртасида дўстлик, ўзаро ишончни мустахкамлаш ва хамкорликни ривожлантириш тўгрисидаги шартнома», «Фукароларнинг ўзаро катновлари ва чегарага ёндош жойларда яшовчи фукароларнинг енгил катнаш тартиби тўгрисида» ва «Чегарага ёндош жойлардаги хўжалик объектларида хизмат кўрсатувчи шахсларнинг ўзбек хизмат чегарасини кесиб ўтишлари хакида» Ўзбекистон Республикаси хукумати билан Туркманистон хукумати ўртасида тузилган битимлардир.

Нихоят, Юрт«боши» ва Туркман«боши» матбуот конференцияси ўтказиб, музокаралардан коникиш хосил килганликларини билдирдилар. Уларнинг айтишларича, икки давлат ўртасида зиддиятли масалалар колмаган. Журналистлар билан учрашувда Ўзбекистоннинг Туркманистондаги элчиси билан боглик маълум дипломатик можаро тилга олинмади.

Ислом Каримов Сапармурот Ниёзовга Асака шахрида ишлаб чикарилаётган «Ласетти» енгил автомашинасидан бир донасини совга килди ва сўнгра Баховуддин Накшбандий мажмуасини томоша килдирди. Ахилликларига кўз тегмасин.

20:30 - Бухорода «бош»ларнинг учрашуви

Туркманистон Республикаси Президенти Сапармурот Ниёзов бошчилигидаги Туркманистон давлати делегацияси расмий ташриф билан бугун Бухорога келганда, уни аэропортдаёк Ислом Каримовнинг ўзи кутиб олди ва ўша ердаёк ўзбек-туркман дўстлигининг абадийлигига ургу бериб, эндиликда барча сохалардаги хамкорликнинг равнак топишига эътибор каратди.

Президентлар ўртасидаги тор доирадаги музокаралардан сўнг икки тараф делегациялари кенгрок форматда учрашувлар ўтказдилар. Хатто норасмий манбалар хам, президентлар келишилган кун тартиби бўйича хамма муаммоларни мухокама килишганини айтишдан нарига ўтмаяптилар.

АКШ ва Россия Чилида учрашади, Ўзбекистон нима килади

АКШ президенти Жорож Буш ва Россия Федерациясининг президенти Владимир Путин Осиё-Тинчокеани Иктисодий Хамкорлиги ташкилотининг саммитида катнашиш учун бугун Чилининг пойтахти Сантьгога келадилар. Уларнинг ўзаро учрашуви хам режалаштирилган.

Кузатувчилар бу учрашувларни катта кизикиш билан кутмокдалар. Бу ерда АКШ-Россия муносабатлари кайси йўналишда кетиши аникланишга бошлайди. Охирги кунларда Россия президенти ва бу мамлакатнинг Мудофаа вазири мисли кўрилмаган кудратли ядровий курол яратиш арафасида турганлари хакида баёнотлар берганлари ва бу баёнотлар Путиннинг Буш билан учрашуви арафасида таркатилганини назарга олсак, муносабатлар салбий томонга кетишини тахмин килиш кийин эмас.

Бунинг устига, сўнг кунларда, АКШ оммавий ахборот воситаларида Эрон режими атом куроли яратиш остонасида эканлиги хусусидаги мавзуни кенг мухокама килаётгани хам диккатга сазовордир. Бундан шундай хулоса килиш мумкинки, Эрон режими сўнгги кунларини бўлмаса хам сўнгги ойларини, балки сўнгги йилларини яшамокда. Албатта, Путин Эронни Ирок каби осонликча америкаликларнинг кўлига бермасликка харакат килади. Аммо, хеч нарса килолмаслиги хам аник.

Бу масалаларга Ўзбекистон нуктаи назаридан карасак, шуни кўрамизки, мавжуд ўзбек режими хам АКШ ёки Россия тарафдори бўлишини аниклаб олишга мажбур. Ички мухолифатнинг ролини камайтириш учун Каримов хукумати АКШ тарафига ўтишини кутиш табиий. Бу эса, ўз навбатида, кўпрок АКШ хукуматига таянаётган демократик мухолифатнинг истаги бўлиб, вокеаларнинг бундай ривожланиши хам унинг мавкеини мустахкамлайди, халос.

Фаргонада кадрларни «тозалаш» давом этмокда

Бугун Фаргона вилояти Йўл курилиши бошкармаси бошлиги Бахром Усмонов лавозимидан четлатилган. Бу истеъфо ташаббуси вилоят хокимининг биринчи ўринбосари, Президентнинг божаси Одилжон Оллоёровдан чикканлиги айтилмокда. Бахром Усмоновга кўйилган асосий айбловлардан бири вилоят йўл курилиши тизимига ажратилган маблагларни Кўкон шахрига йўналтирганлигидир. Мухбиримизнинг таъкидлашича, Кўкон шахрига бундан уч ойча мукаддам унинг укаси Маъруф Усмонов хоким этиб тайинланганди. Йўлсознинг харакатларидан кўзланган максад хам укасининг мавкеини мустахкамлаш бўлса ажабмас. Аммо бу сийловлар акага кимматга тушди.

Шуни эслатиш лозимки, бундан икки хафта бурун «Хуррият» газетасида Маъруф Усмонов фелетьон килинганди. Эхтимол, Усмоновларга карши эсаётган бўрон шундан куч олгандир, дейди мухбиримиз.

19:00 - ББС: Редкая встреча Каримова и Ниязова в Бухаре

Президенты Узбекистана и Туркмении проводят в пятницу первую встречу за последние четыре года.
Узбекский лидер Ислам Каримов принимает своего туркменского коллегу Сапармурата Ниязова в древней Бухаре. Несмотря на то, что эти страны являются соседями, президенты редко встречаются из-за сложных личных отношений.

Вода и нефть: Среди главных вопросов повестки дня - проблема совместного использования водных ресурсов. Обе страны получают воду из Амударьи, которая протекает через Центральную Азию и Афганистан. Власти Туркменистана планируют создать большой водный резервуар, который будет называться Туркменское озеро. Специалисты предупреждают, что этот проект может нанести вред экологической системе региона, но, по словам президента Ниязова, вся идея хорошо продумана.
Еще одна проблема состоит в том, как поделить доходы от эксплуатации нефтяных месторождений на границе между Туркменистаном и Узбекистаном. Кроме того, узбеки обеспокоены тем, что дешевые туркменские товары нелегально продаются в Узбекистане.

История с покушением: И без того непростые отношения между двумя странами резко ухудшились два года назад после покушения на жизнь президента Ниязова. Туркменистан обвинил узбекские власти в том, что они пропустили через свою территорию членов туркменской оппозиции, которые направлялись в Туркменистан якобы с целью совершить покушение на Ниязова. В результате из Ахшабада был выслан узбекский посол. Ташкент отверг эти обвинения. Как отмечает корреспондент Би-би-си по странам Центральной Азии, встреча в Бухаре призвана положить начало восстановлению доверительных отношений между двумя странами, без которых не могут быть разрешены ключевые экономические проблемы.

Критика правозащитников: Международные правозащитные организации критикуют лидеров обоих государств за нарушения прав человека и отсутствие свободы печати. И Ислам Каримов, и Сапармурат Ниязов руководили своими республиками еще до распада СССР в 1991 году. Критики Ислама Каримова утверждают, что он посадил в тюрьму тысячи мусульман, которые молились в негосударственных мечетях.

15:00 - «Мустакил» номзодлардан кандай каромат кутиш мумкин?

Кеча Тошкентдаги Бизнес марказида ўтказилган «Сайловлар жараёнида ташаббускор гурухлар фаолияти» мавзуидаги халкаро конференция Ўзбекистондаги бўлажак сайловнинг адолатли, демократик, ошкора ва тенг ўтишини таргиб килиш кампаниясининг кульминацияси бўлди дейиш мумкин. Унда Олий Мажлис депутатларидан тортиб Ўзбекистонда мехмондорчиликда юрган «сайлов конунчилиги сохасидаги хорижий мутахассис»ларгача, турфа ташкилотларнинг катта вакилларию дипломатик миссияларнинг рахбарларигача бор эди.

Анжуманда Ўзбекистон Марказий Сайлов Комиссияси (МСК) нинг раиси Бўритош Мустафоев, «Мустакил номзодларни кўллаб-кувватлаш маркази» рахбари Акмал Саидов, республикадаги БМТ Тараккиёт дастури, АКШнинг Миллий демократик ва Халкаро республикачилар институтлари, Германиянинг К.Аденауэр ва Ф.Эберт жамгармалари вакилларининг маърузалари тингланди.

Акмал Саидов ташаббускор гурухлардан мустакил номзодларни кўрсатиш вактида буткул кўринмай, бу муддат тугагач «мана, мен» деб сайлов майдонига чиккан кандайдир «Мустакил номзодларни кўллаб-кувватлаш маркази» тўгрисида гапириб, ўзи рахбарлик килаётган бу марказ гўё жахон амалиётида жорий этилмаган ягона ходиса эканлиги, мустакил номзодларга ўз сайловолди платформаларини ишлаб чикишга, сайлов кампанияларини ташкил этиш ва молиялаштиришга, сайлов командалари ва штабларини тузишга ёрдам бераётганларини айтди. Марказ рахбарининг эътирофига каранг: «мустакил» номзодларнинг ўз платформалари хали ишлаб чикилмаган экан!

АКШ Миллий демократик институтининг Ўзбекистондаги ваколатхонаси мудири Ричард Глаубнинг танкидий фикрлари анжуман ташкилотчиларини сергаклантирди. Унга кўра, ташаббускор гурухларга каршиликлар кўрсатилган, масалан, кўпгина жойларда йигилиш ўтказишларига рухсат берилмаган. Тўпланган имзоларни текширишда милиция ва махсус хизматлардан фойдаланиш эмас, балки бунинг жахон амалиётида шаклланган содда усулларини кўлланиш керак эди, деди у.

Бўритош Мустафоев ўз маърузасида 100 дан сал ортик ташаббускор гурухлардан кўрсатилган номзодларнинг аризалари хозир МСКда кўриб чикилаётганини айтган бўлса, Ричард Глаубнинг танкидий фикрини кесиш учун сўз олган Акмал Саидов эса 165 ташаббускор гурух тузилган бўлиб, факатгина 3 тасининг рўйхатдан ўтиши рад этилди деб юборди. Акмал Саидовга кўра, улардан биттаси судлашиш йўли билан рўйхатдан ўта олган хам.

«Халк сўзи» газетаси ўзининг мазкур анжуман хакидаги бугунги катта хабарига «Мустакил юртнинг мустакил номзодлари» деб сарлаха кўйибди. Хўш, хозиргача ўз сайловолди платформасига хам эга бўлмаган, факат юкоридан кўллаб-кувватланиб, рўйхатдан ўтказилган бу номзодлар сайланиб колгудек бўлсалар (сайланишлари турган гап), парламентда улардан кандай каромат кутиш мумкин? Гамлетона айтсак, шудир масала!