27 August 2004
03:00 - 20:00 - Ўзбекистон ва Русиядаги терактларнинг бир ўхшашлиги 17:30 - Байрам тараддудидаги безовталик 16:00 - «Эзгулик»: Диндорларга карши янги кампания бошланган
20:00 - Ўзбекистон ва Русиядаги терактларнинг бир ўхшашлиги

Ўтган куни бараварига икки рус учогининг сирли равишда радар экранларидан гойиб бўлиши, сўнгра уларнинг портлаб ерга тушишининг сабаби бугундан маълум бўла бошлади дейиш мумкин. Учоклардан бири (Ту-154) Москвадан Сочига, иккинчиси (Ту-134) Москвадан Ростов-на Дону шахрига учаётган эди. Бугун рус расмийлари Ту-154 учогининг парчаларида портловчи модда –гексогеннинг изларини топишган. Шундай килиб, бу учок террористик акт курбони бўлди дейиш мумкин. Русия матбуоти, вокеаларни хар томонлама анализ килиб, иккинчи учок хам террор курбони бўлганига ишонч билдирмокда.

Бу террористик ходисаларнинг Ўзбекистондагилари билан бир умумий нуктаси бор. У хам бўлса, хеч бир ташкилотнинг маъсулиятини ўз бўйнига олмаслиги. Одатда, террорни уюштирган ташкилотларнинг маълум максадлари, ўз душманлари бор, шу сабабли, улар биринчи навбатда килган ишларини хаммага эълон килиб, айни замонда, ўз душманларига огохлантирувчи сигнал юборадилар. Ўзбекистондаги вокеаларадан кейин хам Русиядагиларидан кейин хам хеч бир ташкилот (ишониб бўлмайдиган манбалардан олинган хабарларни инобатга олмасак) портлашлар учун маъсулиятни ўз бўйнига олмади.

Бунинг бир жиддий сабаби бўлиши мумкин. Ўзбекистон ва Русиядаги терактларнинг оркасида турган ташкилотларнинг ўзи йўк. Русиянинг чеченларга, Ўзбекистон хукуматининг ўз фукароларига ўтказаётган зулмидан жонидан тўйган якка шахслар ёки бир неча кишилик гурухлар ўзларича касос уруши бошлаганлар. Агар шундай бўлса, бу урушни тўхтатиш мушкил иш, умуман уни тўхтатиб бўлса.

17:30 - Байрам тараддудидаги безовталик

Минг афсуски, мустакиллик куни билан Ўзбекистон халкининг унча иши йўк. Аммо, хукумат учун бу «энг улуг ва энг эзиз байрам». Ва бу байрам куни якинлашмокда. Шу муносабат билан, хар йили бўлганидек, президент Ислом Каримов 23 ва 26 август саналари билан фармонлар чикариб, ўликлар ва тирикларни фахрий унвонлар, орден ва медаллар билан мукофотлади, 4 кишига «Ўзбекистон Кахрамони» унвонини берди. Республика матбуоти жойларда «мустакиллик иншоотлари» ишга туширилаётганидан ёзмокда.

Айни вактда хукумат бахорги ва ёзги портлашлардан юрагини олдириб кўйгани учун ўз байрамини тинч ва осойишта ўтказиш максадида хавфсизлик чораларини имкон кадар кучайтирмокда. Республика Ички ишлар вазирлигидаги манбанинг берган маълумотига кўра, байрам муносабати билан мазкур вазирлик томонидан хавфсизлик тадбирлари режаси ишлаб чикилган. Унга кўра, хозирданок бу вазирлик тизимининг иши кучайтирилган режимга ўтказилган. Байрам тадбирларини ўтказиш мўлжалланган жойлар, элчихоналар жойлашган худудлар, маъмурий биноларни кўриклашга алохида эътибор каратилмокда. Республиканинг чегаралардан ўтиш постларида каттик назорат ўрнатилган. Тошкент шахри худудига кираётган ва ундан чикаётган автотранспорт воситалари синчиклаб текширилмокда.

Мазкур режа бўйича, масалан, Тошкент шахридаги хонадонларда рўйхатдан ўтмаган ёки вактинча яшаётган фукаролар, мардикорлар ва умуман вилоятлардан келганлар шахардан бадарга килинмокда ва бу «тозалаш тадбири» деб аталмокда. Байрамдан бир кун аввал ва байрам куни «фукароларнинг хавфсизлигини таъминлаш максадида» кўчалар ва сайлгохларда умумий назорат янада кучайтирилади, шахарнинг марказий ва марказга якин кўчаларида транспорт харакати тўхтатилади. Ёнгин хавфсизлиги бўйича махсус гурухлар хизмат килади.

Ногох, ўтган куни АКШ Давлат департаменти бу мамлакатнинг Ўзбекистондаги фукароларини террористик хужумлар эхтимоли мавжудлигидан огохлантириб, унинг ихтиёрида бу хакда маълумотлар борлигини билдирди. АКШ хукуматининг шу тўгридаги баёнотида америкалик фукароларга байрам тадбирлари ўтказиладиган, омма ва чет элликлар кўп тўпланадиган жойларга бормаслик тавсия этилади.

Кеча Ўзбекистон парламентининг сессиясидаги танаффус пайтида журналистлар билан учрашган Ислом Каримов АКШ Давлат департаментининг мазкур баёнотига ўз муносабатини билдирди. Каримов айтдики, АКШ баёнотида тўлик ишонч йўк, Ўзбекистон хукумати бепарво, кўл ковуштириб ўтирмаяпти, балки террористик хуружларга карши барча чораларни кўряпти. Шу билан бирга, Ўзбекистон президенти портлашлар яна содир бўлиши мумкинлигини хам эътироф этди.

Махалллий кузатувчилар эса, 31 август куни соат 19-у 30 да бошланади деб расман эълон килинган байрам тантаналари ўз вактида, хукумат орзулаганидек, тинч ва осойишта ўтишига шубха билан карамокдалар.

16:00 - «Эзгулик»: Диндорларга карши янги кампания бошланган

Бахорги ва ёздаги террористик хужумлардан сўнг мусулмонларга карши янги кампания бошланганини кўрсатувчи кўплаб далиллар бор, дейилади «Эзгулик» жамиятининг навбатдаги пресс-релизида. У ерда келтирилган баъзи фактлар бу хуласани тўла исботлайди.

Масалан, бутун дунёга маълум бўлган Тошкентдаги суд жараёнидан ташкари (хукм шу йил 24 августда ўкилди), 26 июлдан бери Фергона вилоят судида А.Камолов и А.Гойназаровлар устидан суд бўлмокда. Бу ерда нафакат айбланувчиларнинг, хатто адвокатларнинг хукуклари суд томонидан купол равишда бузилмокда. Адвокатлар суд хайъати раиси С.Исмоиловнинг бу ишдан четлаштирилишини сўраб раддия беришганда, вилоят судининг раиси бу талабномани рад этиш билан чекланмасадан, вилоят авдокатлар коллегиясига хат ёзиб, уларнинг лицензияларини бекор килишни талаб килиши мумкинлигини билдирган. Бу тўгридан тўгри адвокатларга тазйикдир.
«Эзгулик» пресс-релизида мусулмонларни хукук-тартибот органлари томонидан ўгирлаб кетиш холлари борлиги хам айтилади. Мисол сифатида Тошкентда Мадина Ислом Университетини 1998 йилда битириб, сўнгги йилларда Кибрайда хусусий бизнесс билан шугулланаётган Окилжон Юнусовнинг (1971 йилда тугилган) шу йил 28 майда ва Бухоролик Шамсуддином Тўхтаевнинг (1961 йилда тугилган) шу йил 11 августда гойиб бўлиши фактлари келтирилади.

Ички ишлар ва МХХ ходимлари Окилжон Юнусов ва Шамсуддином Тўхтаевни (унинг укаси Фазлиддин камокда) доим кузатиб келишгани, уйидагиларни сўрок килишгани маълум. Шу сабабли, уларнинг ўгирлангани хусусида шубхалар бор.