Тошкент вақти - 
27 December 2018
07:21 -
Нью-Йорк биржасининг Dow Jones индекси кеча бир кунда 1 минг 86 поғана юксалди, бу тарихий рекорд экан, пул йўқотганларнинг пули тикланади
“Ҳаракат” агентлиги йиллардан бери АҚШ иқтисодиётининг аҳволини ўзида акс эттирадиган Нью-Йорк фондлар биржасининг асосий кўрсатгичи Dow Jones индексини кузатиб борар ва ўз ўқувчиларига қуйидагича маслаҳат берар эди: “АҚШда ишлаётган ўзбеклар ҳам, бошқа мамлакатлардагилар ҳам, фондлар биржаси/бозорида кетаётган жараёнлар билан қизиқишлари, қўл билан ушлаб бўлмайдиган, кўзга кўринмайдиган Dow Jones каби индекслар билан яшашни ўрганишлари, пулларини фақат банкларда эмас, ФОНДЛАР БОЗОРИНИНГ АКЦИЯЛАРИДА ҲАМ САҚЛАШНИ ЎРГАНИШЛАРИ ЛОЗИМ.”Шуни ҳам эслатиш керакки, Доналд Трамп 2016 йил 8 ноябрдаги президент сайловларида ғалаба қозонган кундан бошлаб, Dow Jones индекси мисли кўрилмаган даражада ошишга бошлаган ва 2018 йилнинг 26 январида 26 минг 612 га чиқиб, навбатдаги тарихий рекорд ўрнатган эди. Бундай юксалиш – АҚШнинг бизнеси Доналд Трампга ишонишининг кўрсатгичи эди.
Эслатиш керакки, Dow Jones индекси АҚШнинг энг катта 30 та компанияси акцияларининг ўртача нархини ўзида акс эттиради. Демак, унинг ортиб бориши - АҚШдаги энг катта компанияларнинг иши яхши кетаётганлигини, демак, бутун АҚШ иқтисодиётининг аҳволи “зўр” эканлигининг кўрсатгичидир.
Аммо, айнан ўша кунларда кутилмаганда Доналд Трамп Хитойдан импорт қилинаётган мол ва маҳсулотларга қўшимча солиқ солиш режасини билдирди, кейинчалик, у Европадан импорт қилинадиган мол-маҳсулотларга ҳам қўшимча солиқ солинишини очиқлади. Ана ўшандан кейин Нью-Йорк фонджлар биржаси чўкишга бошлади, Dow Jones индекси эса, табиий, кескин тушишга бошлади.
Айтиш керакки, Dow Jones индексининг ўсиши ҳам, пастга тушиши ҳам доим зиг-загли бўлади. Аммо, Доналд Трамп чет элдан импорт қилинадиган мол-маҳсулотларга солиқни ошириш режасини билдиргандан кейин зиг-загларнинг тушиб-чиқиш даражаси ҳам кескин юксалди.
Шундай бўлса ҳам, 2018 йил 3 октябрда Dow Jones индекси 26 минг 828 га чиқиб, навбатдаги рекордни ўрнатди. Аммо, шундан кейин Доналд Трамп Эрон ва Хитой билан жанжални юксалтиргани сабабли бўлса керак, Dow Jones кескин зиг-загли тушишга бошлади. 3 декабрдан 24 декабргача 26 минг 826 дан 21 минг 792 га тушди. Яъни, сал кам 5 минглик ўпирилиш бўлди.
25 декабрь Исло пайғамбарнинг туғилиш куни (инглизлар Кристмас, руслар Рождество дейдилар), яъни байрам куни бўлди, Нью-Йорк фондлар биржаси ишламади. 24 декабрда эса, АҚШ ҳукуматинингн катта қисми ҳалигача Давлат Бюджети Конгресс тарафидан тасдиқланмагани сабабли ўз ишини номаълум муддатга тўхтатди. Бундай шароитда Нью-Йорк фондлар биржаси 26 декабрда ҳам чўкишни давом эттириши тахмин қилинаётган эди.
Аммо, ҳукматнинг 400 минг ходими, пул тўланмаслиги маълум бўлса ҳам, кеча ишга чиқди. Шунинг ҳам таъсирида бўлса керак, кеча, яъни 26 декабрда, ҳеч кутилмаганда, Dow Jones индекси 1 минг 86 поғанага юксалди. Бир кунда бунчалик юксалиш Нью-Йорк фонджлар биржасининг тарихида биринчи марта бўлаётган экан.
Хуллас, сўнги 21 кунда сал кам 5 мингга чўккан Dow Jones индекси бир кунда 1 минг 86 га юксалди.
Пулини Нью-Йорк фондлар биржасининг акцияларида ҳам сақлаётганлар бу ойда бир неча фоизгача пулларини йўқотган бўлишлари мумкин. Аммо, бундан катта ваҳимага тушиш керак эмас. АҚШ иқтисодиёти барқарор, тушиш бўлаётгани йўқ. Фондлар бозоридаги чалқанишлар Доналд Трампнинг нафақат Хитой ва Эрон, балки, ўзининг НАТОдаги ҳамкорлари билан ҳам сал кам жанжал даражадаги келишмовчиликларининг натжасига ўхшамоқда. Демак, яқин кунларда Нью-Йорк фондлар биржаси барқарорликка чиқади, Dow Jones индекси юксалишга бошлайди, сўнги ойда пул йўқотганларнинг пули секин-аста тикланади.
