20 October 2017
22:20 - “Бирлик” яратган тил байрамига Шавкат Мирзиё ўзбекча билмайдиган аёлни мактабгача таълим вазири этиб совға қилгани ва “Бирлик”нинг 28 йил аввалги тарихий митинги ҳақида

Эртага, 21 октябрда ўзбек тилига давлат тили мақоми берилган куннинг 28 йиллигидир. Шу муносат билан бугун президент Шавкат Мирзиё мактабгача таълим вазирлигини ташкил қилиб, унга Агрепина Васильевна Шинни раҳбар қилиб тайинлади. Тошкент ахборот технологиялари касб-ҳунар коллежи директори бўлиб ишлаб келаётган, коммунистик разнарядка услубида сенатор ҳам қилиб қўйилган бу хоним ўзбек тилида у-бу сўзларнигина тушунармиш.

Расмий хабарда айтилишича, болаларни мактабга тарбиялаш ва бу борада алоҳида вазирлик ташкил қлиш Шавкат Мирзиёнинг шахсий ташаббуси бўлиб, вазирлик бугундан фаолият бошалди. Яқин кунларда унинг ташкилий тузилмалари ишлаб чиқилиб, вилоятларда вазирлик бошқармалари тузилади.

Жойи келгани учун эслатиш кераки, “Бирлик” Халқ Ҳаракати 1989 йил 19 март кунидан бошлаб 7 ой давомида ўтказган муҳташам ва даҳшатли митингларининг талаби билан 21 октябрда Ўзбекистонда Ўзбек тили давлат тили деб эълон қилинган эди. Митингларнинг охиргиси 19 октябрда ўтказилган. Вақти келади, ўша охирги митинг ва уни ўтказтирмаслик учун Ислом Карим қилган ишлар ва у митинда афсонавий Восила Иноят ўқиган шеър ҳақида кинофильмлар яратилади.

Ўша куни эрталаб “Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлатни қандайдир баҳона билан шаҳар прокуратурасига олиб келиб, назорат остида ушлашган. Уни терговчининг хонасидан чиқартиришмаган, ўша қаватдаги ҳожатхонага эшигигача ҳам милиционар олиб боришган. Митинг соат кечқурун 7 га белгиланган эди. Ўша пайтда Абдураҳим Пўлат терговчи ва милиционерларни чалғитиб, у ердан қочиб чиқишга эришган.

Аммо, у бўлмагани сабабли, митингга тўпланганлар Ленин майдонини ўраб олган милиция қуршовини ҳар доимгидек ёриб ўтишга журъат қилмаганлар ва кўпчилик тарқалиб кетса ҳам, бир неча юз киши Ўзбекистон меҳмонхонаси олдида кичикроқ митинг ўтказган. Абдураҳим Пўлат ўша ерга етиб бориб, атайлаб ўртага чиқмасдан митингни оддий иштирокчи сифатида кузатган. Айнан ўшанда ЎЗБЕК миллатининг тарихида умрбод қоладиган, ҳозирда “Бирлик” Партияси Бош котиби бўлган Васила Иноят ўзининг шеърини ўқиган. Шеър қуйидаги сатрлар билан битганди: “ОНА ТИЛИМ ОЛГАН КУНИМ ТЎЙ ҚИЛАМАН!”.

Эътибор беринг, ҳурматли ўқувчиларимиз, ўзбеклар асрлардан бери асосан тўй қилиш қилиш билан шуғулланардилар. Аммо, ўз тили учун тўй қилиш мумкинлигини ҳаёлларига ҳам келтирмасдилар. Васила Иноят миллат шундай кунларда ҳам тўй қилиши кераклигини тарихда биринчи бўлиб тилга олди.

Ҳа, ўзбеклар шундай воқеалар бўйича ҳам тўйлар қилишга ўрганишлари керак. Вақти келади, Ўзбекистонда ҳокимиятга ўзбеклар келади ва бундай анъаналар яратилади.

Расмда “Бирлик”нинг “Ўзбек тили – давлат тили” талаби билан 1989 йил 21 сентябрда ўтказган намойиши. Чеки кўринмайдиган намойишчилар Навоий кўчаси бўйлаб ўшп пайтдаги Ленин майдонидан Талабалар шаҳрида митинг ўтказиш учун кетмоқдалар. 19 октябрда Васила Иноят шеър ўқиётган пайтни кўрсатувчи видео-фильмлар ҳам бор, аммо ҳозир уни ёки тузукроқ расмни бу ерга қўйиш имкониятимиз бўлмади.