23 August 2017
19:06 - РИА “Новости”: Натаняху Путинга Эрондан қўрқишини гапирди. “Ҳаракат”: Аслида, у нодунёвий/носекуляр Исломдан қўрқиши керак
Бугун Россия Президенти Владимир Путин Сочидаги қароргоҳида Исроил Бош вазири Бинямин Натаняху билан учрашгани ҳақида русларнинг “Новости” (Россия Бугун) Агентлиги бир нечта хабар тарқатди. Ҳамма хабарларнинг марказида битта мавзу турибди - Эрон.

Натаняхунинг ҳамма фикрлари унинг қуйидаги сўзларида ўз ифодасини топган: “Жаноб Президент, биз ҳаммамиз биргаликда Ислом Давлати (табиий, у ИШИДни назарда тутмоқда - “Ҳаракат”) устидан ғалаба қозонмоқдамиз. Аммо, ИД кетган жойга дарҳол Эрон кириб келмоқда. Биз бир дақиқага ҳам унутолмаймизки, Эрон ҳар куни Исроил давлатини йўқ қилиш таҳдидлари билан чиқмоқда, террористик ташкилотларни қуроллантирмоқда, террорни қўллаб-қувватламоқда. Эрон ўзининг Сурияда (аслида, Сурияда ва Яманда дейилиши керак эди – “Ҳаракат) борлигини мустаҳкамалаш учун бутун кучини ташламоқда. Бу – Исроил, Яқин Шарқ, ва менинг фикримча, бутун дунёга хавфдир”.

“Ҳаракат”нинг фикрича, Россия Яқин Шарқда, Араб дунёсида, қолаверса, бутун Илом дунёсида ўз таъсир кучини йўқотиш остонасига келиб қолгани сабабли, Эроннинг ёрдамида ҳеч бўлмаса Сурияда ўз позиициясини сақлаб қолиш учун ҳаракат қилаётганини жаноб Натаняху жуда яхши тушунади. Россия Эрон билан бирга бўлишга мажбур эканлигини, Путин Натаняхунинг истагига бўйсуниб, Эрон билан стратегик ҳамкорликдан воз кечолмаслигини ҳам билади.

Хўш, ундай бўлса, Натаняху нимага Путиннинг олдига кели? Бу саволга жавобни Путин-Натаняху учрашуви нима билан тамомланганидан қидирса бўларди. Аммо, дунёда бирон жойда “тиқ” этган овоз чиқса, бу ҳақда хабар берадиган РИА “Новости” Путин-Натаняху учрашуви тамом бўлгани, қандай тамом бўлгани ҳақида умуман хабар ҳам бергани йўқ. Тахмин қилиш мумкинки, учрашув дўстона битмаган ва Путин бу ҳақда хабар беришни тақиқлаган.

Аммо, қайта-қайта айтилаётган фикримизни яна бир марта такрорлаш керакки, бутун Ғарб каби Исроил ҳам тушунмаётган нарса шундан иборатки, гап Эронда эмас, гап ИД ёки ИШИД каби террористик ташкилотларда эмас, гап Ислом дини дунёвийлик/секуляризм принципини тан олмагунча, Ислом дини Қуръоннинг хато тафсиридан келиб чиққан ва ислом терроризмининг илдизлари бўлиб қолаётган тушунчалардан воз кечмагунча, Ислом дунёси билан дунёнинг бошқа қисми ўртасида тинчлик бўлмаслигида, тинчлик йўқ экан, Ислом давлатлари билан ўралган Исроилнинг боши ҳеч қачон дарддан чиқмаслигида.

Бу масалада Россия Исроилга, буни истаса ҳам, ҳеч қандай ёрдам беролмайди. Ислом дунёсини куч билан ушлаб туриш мумкин, аммо ислом терроризмини тўхтатиб бўлмайди. Ислом терроризмини тўхтатиш ва Ислом дунёси билан тинчликда яшаш учун Ислом дини дунёвийлик/секуляризм принципини тан олишига эришиш керак.

Тўғри, ҳозир Ислом дунёси ислоҳотларга тайёр эмас, демак, инсониятнинг прогрессив қисми унга ёрдам бериши керак. Ҳозир “ёрдам” сўзининг маъноси ҳам кенгайиб кетмоқда. Жойи келганда, “зўрлаш” ҳам ёрдамнинг туридир. Энг муҳими, дунёвийлик/секляризм принципини қабул қилгандан кейингина, Ислом дунёси ҳозирги қолоқлик ва қашшоқликдан чиқолишидир.