Маълумки, яҳудийлар қадим замонлардан бери бир-бирлари  билан кўришганда бир-бирларига “Шалом алейхем” ва “Алейхем шалом” дейишади. Тўғри, идиш тилида ҳозир ҳам “Шалом алейхем” ва “Алейхем шалом” иборалари ишлатилади, ивритда эса қисқа “Шалом”га қисқа “Шалом” жавоби берилади. Эслатиб ўтиш керакки, “Шалом алейхем” дегани “Тинчлик Сизга” демакдир, табиий, “Алейхем шалом” дегани “Сизга ҳам тинчлик” бўлиб чиқади.

Араблар идишча саломлашишдаги баъзи харфларни ўзгартириб, балки, бу оддий талаффуз фарқидир, уларни “Салом алайкум” ва “Алайкум салом” шаклида ишлатишга бошлашган. Ўзбеклар аввалига , “Салом алайкум” ва Алайкум салом”чи бўлишди, аммо сўнги 1-1,5 асрда, балки, русларнинг “Привет-Привет”и ҳам таъсиридадир, “Саломга салом”чи бўлиб кетишганди. Ҳозир идишча анъана қайтадан тикланаётганинига изоҳ беришни ҳам истамаймиз.

Ўзини ислом олими деб ҳисоблайдиган Ўзбекистондаги саводсиз қори ва шайхларимизнинг саломлашиш шаклига бераётган изоҳлари масхарабозликдан бошқа нарса эмаслиги ҳақида гапириб ўтиришга ҳам ҳожат йўқ.

Аслида, бундай нарсаларга ортиқча эътибор бериб ўтириш керакмас. Оддий бир мисолни олайлик. Ҳозир бутун дунё, жумладан, ўзбеклар - математика, кибернетика, информацион технологиялар ва бошқа соҳаларда “алгортим” атамасини кўп ишлатишади. Алгортим, қисқа қилиб айтсак, бирон натижага эришиш учун қилинадиган қадамларнинг маълум тартибдаги кетма-кетлигидир. Бу атама ўзимизнинг буюк олим Ал-Хоразмийнинг исмидан келиб чиққан. Чунки, айнан Ал-Хоразмий арифметикадаги қўшиш ва олиш амалларининг алгоритмини ишлаб чииқан олим эди.

Мана энди биз ўз тилимиздан келиб чиққан атамани ғарбча шаклини ишлатиб ҳаёт кечирмоқдамиз.

“Салом” ва “Шалом” масаласида ҳам шу йўлдан кетишга мажбурмиз. Муҳим бўлгани, расмдаги каби саломлашиш йўлига ўтиб кетишдан бизни худо сақласин. “Шалом алейхем”дан олинган “Салом алайкум” ҳақида ривоятлар тўқиш билан овора бўлган аҳмоқ ислом олимларимизга ҳам шуни таклиф қиламиз. Илтимос, бу расмдан ўрганиб иш қилманг. Ҳозиргача айнан шундай иш қилиб келганингиз сабабли, Ислом дунёси жаҳоннинг энг қашшоқ ва қолоқ қисмига айланган.