06 July 2017
20:07 - Бу ҳали ҳолва: Европа Парламенти Туркияни ЕИга олиш музокараларини музлатишга чақирди
Маълумки, ҳозирги Европа Иттифоқи 1951 йили “Кўмир ва пўлат бўйича Европа бирлашмаси” номли ташкилот тузишдан бошланган, 60-чи йилларда ҳозирги шаклдаги Иттифоққа айланабошлаган эди. Ҳозир ЕИнинг 28 аъзоси бор, 6 мамлакат (улардан бири - Туркия) аъзоликка номзод ҳисобланади. Туркия тахминан 50 йилдан бери бу Иттифоққа кириш учун ҳаракат қилмоқда, аммо уни аъзоликка қабул қилиш музокаралари натижасиз қолмоқда. Бунинг асосий сабаби – Туркия ЕИ давлатларига нисбатан камбағал эканлиги ва демократия етарсиз бўлганлигидир.

ЕИ Туркияда демократия етрасизлигини гапирганда, урғуни дин эркинлиги йўқлигига берарди. Туркия ЕИнинг гапларига қулоқ солиб, Ислом динига эркинлик берабошлади ва натижада Туркияда ҳокимиятга ЕИнинг демократик қадриятларига душман руҳида бўлган исломчилар келди. Ҳозир Туркия НАТО аъзоси бўлишига қарамасдан, Европанинг ва ҳатто бутун Ғарбнинг душманига айланиб бўлди. Эрдўғон асосан Путин билан оғиз-бурун ўпишиб, Ғарб билан Россия каби совуқ уруш ичига кириб бормоқда.

Жараёнларнинг бу йўналишда кетиши – Туркиянинг ЕИга кириш эҳтимоллигини камайтириб бораётган ҳам аввалдан маълум эди. Аммо, бугун сенсация деса бўладиган воқеа юз берди. ЕИнинг қонунчилик органи бўлган Европа Парламенти голландиялик депутат Кати Пири (Kati Piri) тарафидан Туркияни аъзоликка қабул қилиш жараёни бўйича тайёрланган ҳисоботни кеча ва бугун муҳокама қилгандан кейин, Туркия билан музокараларни музлатиб қўйишга чақирувчи қарор қабул қилди. Йиғилишда иштирок этган 638 депутатдан 477 нафари бу қарор учун овоз берибди, 64 нафари бунга қарши бўлибди. 97 нафар депутат тарафсиз қолган.

Reuters Агентлигининг хабаридан тушунса бўладики, Туркияда демократия етрасизлигини аввалдан айтиб келаётган Европа Иттифоқи ҳозир Туркияда Ражаб Эрдўғоннинг исломий диктатураси мустаҳкамланаётганидан, суд органлари ҳам мустақиллигини йўқотиб, тўла исломчиларнинг қўлига ўтаётганидан, журналистларни қамашлар оммавийлашаётганидан, кечагина бир гуруҳ халқаро ҳуқуқ ҳимоячиси ташкилотларининг аъзолари (уларнинг ичида Амнисти Интернейшнл ташкилотининг Туркия бўлими раиси ва ҳатто икки чет эллик бор) Истанбулда ҳибсга олинганидан хавотирга тушмоқда. Бугун қабул қилинган Европа Парламентининг қарорида шундай дейилади: “Агар Туркияда режалаштирилаётган конституцион ўзгартиришлар тўла амалага оширилса, Туркияни ЕИга олиш бўйича музокаралар тўхтатилиши керак.”

Туркиянинг ЕИ билан алоқалар вазири ва ташқи ишлар вазири Европа Парламентининг бу қарори бир тийинга қиммат эканлигини айтиб дарҳол баёнотлар беришлари - шунчаки масхарабозликдир.

Европа Парламентининг бугунги қарори нафақат Туркия, балки, бутун Ислом дунёси учун ёмон сигналдир, дейди мухбиримиз. Туркия ва Ислом дунёсининг катта қисми давлатларни исломлаштириш йўлидан қайтмаса, Ғарб уларни ўзидан изоляция қилишни, мусулмон муҳожирларни Ғарбга киритмаслик учун тўсиқлар яратишни, кириб бўлганларни турли йўллар билан чиқариб юборишни тезлаштиради. У ҳолда Ислом дунёси қолоқлик ва қашшоқликдан чиқолмайди. Туркия ва Ислом дунёсининг расмийлари буни жуда яхши тушунадилар, аммо буни ҳозирги босқичда очиқча тан олмайдилар.

Тўғри, ҳозир уларни Россия ва Хитой рағбатлантиришга уруниши шубҳасиздир. Аммо, аслида бу икки мамлакат ҳам Ислом динига ўта салбий муносабатда эканликларини ақли бор мусулмонларнинг ҳаммаси тушунади.