Авваламбор ҳозир давом этаётган Адолат Юришининг бошланишига сабаб бўлган воқеаларни айтиб ўтиш лозим. 2014 йил 19 январь куни Туркияниннг Ўртаер Денгизи соҳилида Ироқ билан чегарадош Хатай вилоятида маҳаллий прокуратуранинг топшириғи билан 3 та катта юк машинаси (турклар “ТИР”, америкаликлар “трак” дейишади) тўхтатилди ва текширилди. Уларнинг ичда бошқа нарсалардан ташқари қурол ва бир неча одам ҳам бор экан. Улар бу ТИРлар Миллий Истиҳборот Агентлигиники (МИТ, Совет КГБси ва АҚШнинг ЦРУси каби ташкилот) эканлигини, бу юклар қаерга ваа кимга олиб кетилаётгани “давлат сири” эканлигини айтибдилар.

Дарҳол юқоридан буйруқ келиб, ТИРлар қўйиб юборилган, аммо бир оздан кейин полиция тарафидан тўхтатилган, яна қўйиб юборилган ва ТИРлар Сурияга ўтиб кетган. Бундан жамоатчиликнинг хабари ҳам бўлмаган.

Аммо, 2015 йил 28 майда Отатаурк яратган Жумҳурият Халқ Партиясининг расман бўлмаса ҳам, феълан жарчиси бўлган “Жумҳурият” газетасида “Мана Эрдўғон йўқ деган қуроллар” номли мақола эълон қилинди. Унда айнан ўша ТИРлар билан бўлган воқеа ёритилган эди.

Шу билан воқеа катта тўпалонга айланди, ҳукуматнинг истеъфосини талаб қилган парламент депутаталари бўлди. Расмийлар жавоб беришга мажбур бўлдилар. Ўша пайтдаги Бош вазир Аҳмад Довудўғли ТИРлар Ироқдаги туркманларга кетаётганини айтса, Президент Ражаб Эрдўғон ҳам буни таcдиқлади, бу воқеани хабар қилишдан мақсад - "Туркиянинг имиджини туширишдир” деб дўқ –пўписа қилишгача борди.

Шунда “Жумҳурият” газетасининг Бош редактори, таниқли журналист Жон Дундор 2015 йил 2 июнда ўз газетасида "Қўрқитишни ташла, қуйидаги 20 саволга жавоб бер!” номли мақола эълон қилди. Жанжал яна кучайгач, Президент Эрдўғон 24 ноябрда “У хоинликни билмайсизларми. У ТИРларад туркманларга инсоний ёрдам кетаётганди. Ичида қурол бўлса нимаю, бўлмаса нима?” деган сўзлари ҳам бор баёнот тарқатди, бу ишни бошлаганлар бадалини оғир тўлайдилар деб таҳдидларини давом эттирди. Дарҳол Жон Дундор, газетанинг Анқара бюроси раҳбари Эрдем Гул ва бошқалар устидан жиноий иш очилиб, бу икки киши 26 ноябрда ҳибсга ҳам олинди.

Юқори инстанцияларга ёзилган аризалар натижасида, улар 2016 йил 26 февралда қўйиб юборилди, аммо тергов ишлари давом этаверди. Қамалиши аниқ эканлигини тушунган Жон Дундор чет элга қочиб кетди. Ҳозир Германияда яшайди.

Узоқ давом этган тергов ишларидан сўнгра бошланган суд 2017 йил 17 июнда Жумурият Халқ Партиясининг парламентдаги депутати Эни Берберўғли 25 йилга озодликдан маҳрум қилиш ҳукми чиқарди ва у дарҳол қамалди. Аввалги хабарлармиздан маълумки, Туркия парламентида депутатларнинг дахлсизлиги бекор қилишни жуда осонлаштирувчи қонун чиқарилган эди, демак, Эни Берберўғлининг дахлсизлиги бекор қилинган.

18 июнда Жумҳурият Халқ Партияси ва унинг лидери Кемал Қиличдорўғли суднинг бу ҳукмига қарши Анқарада Истанбулгача Адолат Юриши бошладилар. Биринчи куниёқ бу партиянинг юзлаб тарафдорлари, уларни отатуркчилар дейиш мумкин, қўлларида “Адолат” деб ёзилган плакатлар кўтариб 30 км юрдилар. Мана 17 кундан бери кундуз кунлари бу юриш давом этмоқда ва ҳар доим унинг бошида Кемал Қиличдорўғлининг ўзи бормоқда. Намойишчиларга ҳар куни улар ўтаётган ҳудудлардаги отатуркчилар қўшилмоқда, чарчаганлар чиқиб кетмоқда. Йўлдаги шаҳар ва шаҳарчиларда юриш қатнашчилари митинглар ўтказмоқдалар.

Рамазон кунлари ҳар куни ифторларда қатнашган Президент Ражаб Эрдўғон бу юриш устидан кулишга, отатуркцияларни қўрқитишга ҳаракат қилди. Аммо, ҳар доим Қиличдорўғлининг шок тарапияси усули билан айтаётган гаплари қаршисида шарманда бўлаверди.

Расмдан кўриниб турганидек, қўлларида сал кам 1 км узунликдаги Туркия байроқларининг тасмасини ҳам ушлаб кетаётган отатуркчиларнинг Адолат Юриши жалқ тарафидан қўллаб-қувватланмоқда. Бу юриш 9 июлда Истанбулдаги Эни Берберўғли ётган қамоқхона олдида катта митинг билан тугалланиши кутилмоқда.

Ҳа, бу Адолат Юриши эрдўғончи-исломчилар билан отатукрчилар ўртасидаги курашнинг бир парчасидир. Бу Адолат Юришдан кейин отатуркчилар ва фанатик исломчилар ўртсидаги курашда ташаббус отатюркчилар қўлига ўтишининг эҳтимоллиги катта. Бутун дунё, биринчи навбатда, Турк Дунёснинг демократлари бу Адолат Юришини қўллаб-қувватлашлари керак.