Ислом дунёси жаҳоннинг энг қолоқ ва қашшоқ қисми эканлиги, мусулмонлар биронта янгилик яратолмаганлари ва Ғарб яратган дунёда асосан хизматкорлик қилаётганлари, қўйиб берса, мусулмонларнинг сал кам ҳаммаси фаровон ҳаётда яшаш учун Ғарбга қочишга тайёрлиги, ислом терроризми туфайли дунёда мусулмонларга нисбатан салбий муносабат кучайиб бораётгани, буларнинг асл сабаби - Ислом дини ўз ичида фундаментал ислоҳотлар ўтказмаётгани, биринчи навбатда, дунёвийлик/секуляризм принципини қабул қилмаётгани ҳақида “Ҳаракат” йиллардан бери гапириб келмоқда.

“Бирлик” Партияси лидери Абдураҳим Пўлат эса, 2015 йилнинг бошида АҚШнинг ўша пайтдаги президенти Барак Обамага мактуб йўллаб, ўз ичида ислоҳотлар ўтказишга тайёр бўлмаган мусулмонларга дунёнинг прогрессив қисми, яъни Ғарб ёрдам бериши кераклигини ёзган эди.

Ислом давлатларининг раҳбарлари ва Ислом уламолари бу каби муаммолар борлигини кўришмасди ҳам, гапиришмасди ҳам. Ислом дунёсида биринчи дунёвий/секуляр давлат бўлган Туркиянинг Президенти Ражаб Эрдўғон ҳар бир гапирган жумласида Оллоҳни тилга олиб, Туркияни исломий давлатга айлантириш йўлидан кетар экан, ўшандагина Туркия ҳозиргисидан ҳам зўр бўлиб кетитшига имо-ишора қилиш билан шуғулланарди.

Бугун қандайдир Халқаро Тинчлик Институтининг Яқин Шарқ ва Шимолий Африка офиси томонидан Бахрейнда ташкил қилинган конференцияда нутқ сўзлаган Ражаб Эрдўғон Сурия, Ироқ ва Ливияда бўлаётган урушларга урғу бериб ва Туркиянинг ичидаги фатхулла-гуленчилар билан курашни ҳам назарда тутиб шундай сўзлар айтибди: “Энди қуруқ сўзлар билан ичидан чиқиб бўлмайдиган жараёнлар қучоғидамиз. Олов чамбари билан қуршалган Ислом дунёси оғир имтиҳондан ўтмоқда... Мусулмонлар бир бирини йўқ қилмоқда... Бутун Ислом олами, ҳатто одамзоднинг келажаги учун биргаликда ҳаракат қилиш замони келиб бўлди”.

Туркиядек давлатнинг президенти Ислом дунёси оғир аҳволда эканлигини тушунишга бошлагани яхши нарса, аммо у бу аҳволдан чиқиш учун қандай ҳаракатлар қилиш кераклигини тушунадими? Ақлсиз исломчиларга хос бўлган мантиқдан келиб чиқилса, у Туркияни ва бутун дунёни исломлаштириш ва Халифаликка бирлаштиришни ўйлаётганини тахмин қилиш мумкин.

Дарвоқе, у ИШИДнинг Исломга алоқаси йўқлиги, Ислом тинчлик дини эканлигини ҳам гапирибди. ИШИД ҳамма нарсани шариат қонунлари бўйича қилаётгани, туркларнинг Усмонли Императорлиги ҳамма араб давлатларини бирлаштирувчи Халифаликни қилич кучи билан босиб олгани, Византия Империясининг пойтахти Константинополни ҳам қилич кучи билан босиб олиб ва унинг номини Истанбулга айлантириб, Халифаликнинг пойтахти қилиб олганини Ражаб Эрдўғон унутганга ўхшайди.

Аслида, бу мавзуни тилга олишнинг ўзи Ислом дунёсининг фойдасига ишламайди. Лекин, бир нарса аниқ, агар Эрдўғон Туркияни исломий давлатга айлантиролса, Туркия парчаланиб йўқ бўлиб кетишини қўйиб туринг, Қуддусни яҳудийлар қайтариб олгани каби, улуғ Отатурк Антантадан сақлаб қолган Истанбулни энди юнонлар Константинопол қилиб қайтариб олишни ўйлашга бошламайдиларми?