25 July 2016
17:49 - Республикачилар Партиясининг 2016 йил платформаси ва у ерда Марказий Осиё тилга олиниши ҳақида
Шу йилнинг 18-19 июль кунлари ўтказилган АҚШнинг Республикачилар Партияси Қурултойида аосоий воқеа сифатида бу партиянинг президентликка номзоди этиб Доналд Трамп танланганини кўрганимиз учун бўлса керак, бу қурултойда “Республикчиларнинг 2016 йил Платформаси” номли ҳужжат қабул қилинганига эътибор бермаган эканмиз. У ҳужжатда бир неча қатор бўлса ҳам Марказий Осиёга ер ажратилгани сабабли у билан танишиб чиқишни лозим деб топдик.

Тахминан 50 саҳифалик ҳужжатда АҚШнинг ҳамма соҳалардаги ютуқ ва камчиликлари тилга олинган, партиянинг бу соҳаларда олиб борадиган сиёсати умумий шаклда белгиланган. Уларнинг ҳаммасини тилга олиш имкониятимиз йўқ, қолаверса уларнинг кўпчилиги америкаликларнинг ўзидан бошқаларни қизиқтирмаса ҳам керак.

Шундай бўлса ҳам 3 нуқтага эътибор бердик.

Биринчиси. Диний эркинликлар масаласи. “Ҳаракат”нинг жуда кўп хабарларида айтилган фикр бу ҳужжатда ҳам тасдиқланади. Республикачилар Ислом динининг моҳиятини яхши тушунмасдан АҚШда ҳамма динларга эркинлик берилаётгани ва шундай давом этиши кераклигини ўз ҳужжатларида урғулашган. Ваҳолангки, Ислом динининг Қуръонни хато тафсир этилишидан келиб чиққан тушунчаларига кўра, мусулмонлар яшайдиган давлат исломий бўлиши, мусулмонлар шариат қонунлари бўйича яшаши ва ҳамма исломий давлатлар Халифаликка бирлашиши керак. Мусулмон эркаклар учта хотинлик бўлиши мумкинлиги, майда ўғриларнинг қўли кесилиши, каттароқ жиноятчилар тошбўрон қилиниши каби майда-чуйда нарсаларни гапириб ўтирмасак ҳам, Ислом дини ҳозирги ҳолида демократия билан бирга яшай олмаслиги кўриниб турган нарса.

Шундай экан, демократик давлатларда Ислом динига эркинлик бериб бўлмайди. Бу боши берк кўчадан чиқишнинг ягона йўли эса, Ислом дини дунёвийлик/секуляризм принципини қабул қилишига эришишдир. Республикачилар Партияси шундай муҳим муаммони борлигини ҳам билмаслиги, 2016 йил Платформасининг камчиликларидан биридир.

Иккинчиси. Ҳужжатда АҚШга келаётган муҳожирлар мамлакатга катта ёрдам бераётганлари ҳам тилга олинсада, нолегал муҳожирлар билан кескин муносабатда бўлиш ва америкаликларнинг ўзи учун иш топиш муаммоси чиқармаслик учун муҳожирлар сонини кўпайтирмаслик, уларнинг йўлига қонуний тўсиқлар қўйиш, Мексика билан чегараларга девор қуриш кераклиги алоҳида урғуланади.

Учинчиси. АҚШнинг ташқи алоқалари ва ташқи сиёсатига ҳам бу Платформада анчагина ер ажратилган. Бу ерда НАТОнинг роли ҳақида кўп фикрлар бор. Россия ўзи феълан босиб олган Украина ва Гуржистон ҳудудларини қайтармагунча, унга босим давом эттирилиши кераклиги ҳам урғуланган. Ва айнан шу бўлимда Марказий Осиёга бир абзац ажратилган. У ерда айнан шундай дейилади:

“Биз АҚШ дипломатиясини аввал Совет Империяси таркибида бўлган Евросиё халқларининг тақдирига кўпроқ эътибор беришга чақирамиз. Улар икки авторитар қўшни ўртасида қолганлари сабабли, уларда демократик институтларнинг келажаги номаълум бўлиб қолмоқда. Ўз ҳукуматимиз ва иттифоқчиларимизни биргаликда ҳаракат қилиб, чет эл инвестициялари воситасида Мрказий Осиё давллатларини глобал иқтисодга интерация қилишга чақирамиз. Шундай қилинса, бу минтақага иқтисодий ва сиёсий ислоҳотлар кириб келади, қонун устуворлиги барқарор шаклда ерлашади. Бу тадбирлар бу минтақада ҳаёт даражасини кўтариш билан бир қаторда, бу ерга хавф солишни бошлаб бўлган радикал ғояларнинг қизиқишини камайтиради.”

Қисқа қилиб айтсак, республикачилар Абдураҳим Пўлатнинг фикрига қўшилиб, Марказий Осиё ислом терроризмининг марказларидан бири бўлиб қолишидан хавотирдалар.

Расмда – бу партиянинг расмий логоси. GOP - Grand Old Party (Буюк Эски Партия).
« Олдинги хабар Хабарлар рўйхати Кейинги хабар »