29 January 2016
21:45 - “Ҳаракат” яна ҳақ бўлиб чиқмоқда: Нью-Йорк фондлар биржасининг ботиш сабаби АҚШ иқтисоди ёмонлашаётгани эмаc

Кеча 28 январда “АҚШда асосий фоиз ставкаси оширилмади, Нью-Йорк фондлар биржаси ўпирилиб тушди, “Ҳаракат” яна ҳақ бўлиб чиқади” номли хабар тарқатганимизда кечаси соат 2:20, яъни Нью-Йоркда ҳали 27 январь эди. Айнан 27 январь куни пешин соатлари АҚШда Марказий Банк ролини ўйновчи Федерал Резерв асосий фоиз ставкасини ҳозирча бошқа оширмалик ҳақида қарор қабул қилган ва ўша дақиқаларда 16235 га тенг бўлган Нью-Йорк фондлар биржасининг асосий кўрсатгичи Dow Jones индекси чўкишга бошлаб, биржа бекилганда 15944 га тенг бўлганди, яъни бир неча соат ичида 291 поғанага тушиб кетганди.

Бундай ўпирилиб тушишнинг асосий сабаби - Федерал Резервнинг қарори эканлиги шубҳасиздир. Маълумки, асосий фоиз ставкасининг баландлиги мамлакат иқтисодиёти яхши эканлигининг кўрсатгичидир, демак, унинг пастлиги иқтисодда аҳвол эхши эмаслигини кўрсатади. Чунки, иқтисодиётда ишлар яхши бўлса, одамлар ёки ширкатлар катта фоиз тўланишига қарамасдан қарзга пул олиб, ёки янги бизнесс бошлайдилар, ёки бор бизнессларини ривожлантириш билан шуғулланадилар.

Шу мулоҳазалардан келиб чиқилса, Федерал Резервнинг қарори АҚШ иқтисоди яна кризисга қараб кетаётганинг белгиси сифатида қабул қилиниши табиийдир. Аммо, “Ҳаракат” бошқача мулоҳаза қилди ва АҚШ иқтисоди ёмонлашаётгани ҳақида ҳеч қандай сигналлар йўқлигига асосланиб, Нью-Йорк фондлар биржасидаги барқарорсизлик - мавжуд ҳукумат, очиқроқ айтсак, Президент Обаманинг ўта заиф ички ва ташқи сиёсат олиб бориши туфайли уларга нисбатан шаклланаётган ишончсизлик белгисидир, деган хулосасини эълон қилди. Чунки, Федерал Резервнинг қарори ҳам шу ҳукуматга оиддир.

Кеча ва бугун Нью-Йорк фондлар биржасида бўлаётган воқеалар “Ҳаракат”нинг тахмини тўғри эканлигини кўрсатмоқда. Чунки, 27 январь куни пешиндан кейин 291 поғанага тушиб кетган Dow Jones индекси кеча, яъни 28 январда зиг-загли барқарор бўлган бўлса ҳам, бугун маҳаллий вақт билан пешин соатларигача сал кам 300 даражага юксалди. Иқтисод ёмонлашаётган бўлса, Dow Jones тушишни давом эттирардику. Демак, таъбир жоиз бўлса айтиш мумкинки, Нью-Йорк биржаси ҳукуматнинг навбатдаги хато қарорига эътибор бермасликка қарор қилди.