The Independent газетаси қўлига тушган ва ИШИДники эканлиги иддао этилган бир ҳужжатнинг расмини эълон қилди. Араб тилидаги ИШИДнинг Хазина мудирлиги тарафидан чиқарилган қарорда ИШИД ўз жангчиларига берилаётган маош икки бараварга камайтирилганини билдирибди. Лекин, маошни ойига 2 марта бериш амалиёти давом этаверар экан. Газетаснинг хулосаси – Ғарб коалициясининг ҳужумлари, жумладан, нефть олиш билан боғлиқ бўлган бир қатор объектларнинг йўқ қилиниши натижасида ИШИДнинг молиявий имкониятлари камаймоқда.

Газетасининг хулосаси тўғри, дейди мухбиримиз, аммо масаланинг бошқа тарафлари ҳам бор. Биринчидан, жангариларнинг маоши қанча эди, энди қанча бўлди? Аввал 100 доллар бўлиб, энди 50 долларга тушган бўлса, бу ҳақда гапириб ўтириш ҳам кулгили. Иккинчидан, жангарилар ичида пулга қизиқиб ИШИДга қўшилаётгалар ҳам бор бўлса керак, аммо уларнинг мутлақо кўпчилиги ислом фанатиклари ва улар кофирларга қарши кураш натижасида жаннатга тушишларига ишонадилар. Уларни пул ортиқча қизиқтирмайди, ўлим хавфи эса қўрқитмайди.

Аммо, уларнинг фанатизми Қуръоннинг хато ўқилишидан келиб чиққан ва Ислом динида ҳозир қабул қилинган хато тушунчаларга асосланади. Айнан шу тушунчаларга кўра, кофирларга қарши кураш муқаддас бўлиб, ҳамма давлатлар исломий бўлиши керак, улар Халифаликка бирлашиши керак ва ҳоказолар.

Демак, авваламбор Қуръонни тўғри ўқиш, яъни янгидан тафсир қилиш ва янгидан ўқилган Қуръон асосида Ислом динида фундаментал ислоҳотлар ўтказиб, Ислом дунёвийлик/секуляризм принципини қабул қилишига эришиш керак. Ислоҳотлар фақат бундан иборат эмас. Ислом динининг ягона фарзи Имон бўлиб, 5 маҳал номоз, рўза, ҳаж ва закот - қилинса савоб, қилинмаса гуноҳ бўлмаган амалиётлар эканлиги ҳам тан олиниши керак.

Айнан шундан кейин, мусулмонлар фақат фанатизм билан яшашдан қутиладилар, Ислом динёси ҳозирги қолоқлик ва қашшоқликдан чиқишга бошлайди.