Тошкент вақти - 
02 January 2016
01:29 -
Немисларнинг Die Welt нашри башорат қилаётгандек, АҚШ иқтисодида 2017 йилда навбатдаги рецессия бўладими?
Билмаганлар учун айтиш керакки, иқтисодиёт соҳасида рецессия атамаси давлат иқтисодининг бироз тушиши ёки ўсиш даражасининг камайишини кўрсатдади. Рецессия даврида Ялпи Ички Маҳсулот ўсмаслиги, ҳатто вақтинча тушиши ҳам мумкин.
Die Welt нашрининг иқтисод бўйича шарҳловчиси АҚШ иқтисодида ўсишлар 9 йилдан кўп давом этмаганлигига асосаниб, 2008 йили рецессияга учраган ва кейин юксалишга бошлаган иқтисод 9 йилдан кейин, яъни 2017 йилда навбатдаги рецессига учрашини башорат қилибди. Бу башоратчининг мутахассис бўлмаган одам ҳам фарқига борадиган хатолари бор. Биринчидан, АҚШ иқтисоди 2008 йили рецессига тушгани билан, эртаси куни юксалишга бошлагани йўқ. Рецессия камида 2-3 йил давом этди. Демак, агар башоратчи умуман олган ҳақ бўлса ҳам, йилни белгилашда хато қилган, яъни рецессия 2019-2020 йиллари бўлади.
Die Welt эълон қилган мақоладан кўриниб турибдики, унинг шарҳловчисини АҚШ иқтисодининг аҳволи эмас, унинг Европа иқтисодига таъсири қизиқтирмоқда. Таъсир кучли бўлиши аниқ экан, демак, шарҳловичга кўра, Европа бунга тайёрланиши лозимга ўхшайди.
Аслида, дейди мухбиримиз, Die Welt нашрининг ташвишлари “Ҳаракат”нинг фикрига ўхшаш кўринади. Айнан бизнинг сайтимизда АҚШ иқтисоди кризисдан чиққан бўлса ҳам, Нью-Йорк фонлар биржасида эз бераётган кутилмаган ўпирилиб тушишлар таҳлил қилинар экан, АҚШ иқтисодида яна тушиш жараёнлари бошланмадимикан деб хавотирлик билдирган эдик.
Аммо, авалги тушишларнинг ҳаммаси 1-2 кундан кейинги ўсишлар билан қопланган эди. Мана янги йил арафасида ҳам Нью-Йорк биржасининг асосий кўрсатгичи – Dow Jones индекси 2 кунда тахминан 300 поғанага ўпирилди. “Ҳаракат”нинг фикрича, аввалги барқарорлик йиллари ҳам Dow Jones зиг-загли ўйнаб турарди. Ҳозир инфляция туфайли долларнинг ҳам қиймати тушиб борар экан, зиг-загларнинг кўлами ошган бўлса керак. Яъни аввалари, Dow Jones индексининг бир неча ўн поғана ўзгариб туришига ҳеч ким эътибор ҳам бермасди, энди бир неча юзликка ҳам эътибор бермаслик керакга ўхшамоқда.
Die Welt нашрининг шарҳловчиси ҳам биздан ўрганиши ва АҚШ тарихида ҳар 9 йилда рецессия каби нарслар бўлиб терган бўлса, энди бу муддат бир неча бараварга бўлмаса ҳам, етарлича ортганини тушуниши керак.
Хулосамиз шундайки, АҚШ иқтисодида яқин йилларда навбатдаги рецессия бўлмайди.
Die Welt нашрининг иқтисод бўйича шарҳловчиси АҚШ иқтисодида ўсишлар 9 йилдан кўп давом этмаганлигига асосаниб, 2008 йили рецессияга учраган ва кейин юксалишга бошлаган иқтисод 9 йилдан кейин, яъни 2017 йилда навбатдаги рецессига учрашини башорат қилибди. Бу башоратчининг мутахассис бўлмаган одам ҳам фарқига борадиган хатолари бор. Биринчидан, АҚШ иқтисоди 2008 йили рецессига тушгани билан, эртаси куни юксалишга бошлагани йўқ. Рецессия камида 2-3 йил давом этди. Демак, агар башоратчи умуман олган ҳақ бўлса ҳам, йилни белгилашда хато қилган, яъни рецессия 2019-2020 йиллари бўлади.
Die Welt эълон қилган мақоладан кўриниб турибдики, унинг шарҳловчисини АҚШ иқтисодининг аҳволи эмас, унинг Европа иқтисодига таъсири қизиқтирмоқда. Таъсир кучли бўлиши аниқ экан, демак, шарҳловичга кўра, Европа бунга тайёрланиши лозимга ўхшайди.
Аслида, дейди мухбиримиз, Die Welt нашрининг ташвишлари “Ҳаракат”нинг фикрига ўхшаш кўринади. Айнан бизнинг сайтимизда АҚШ иқтисоди кризисдан чиққан бўлса ҳам, Нью-Йорк фонлар биржасида эз бераётган кутилмаган ўпирилиб тушишлар таҳлил қилинар экан, АҚШ иқтисодида яна тушиш жараёнлари бошланмадимикан деб хавотирлик билдирган эдик.
Аммо, авалги тушишларнинг ҳаммаси 1-2 кундан кейинги ўсишлар билан қопланган эди. Мана янги йил арафасида ҳам Нью-Йорк биржасининг асосий кўрсатгичи – Dow Jones индекси 2 кунда тахминан 300 поғанага ўпирилди. “Ҳаракат”нинг фикрича, аввалги барқарорлик йиллари ҳам Dow Jones зиг-загли ўйнаб турарди. Ҳозир инфляция туфайли долларнинг ҳам қиймати тушиб борар экан, зиг-загларнинг кўлами ошган бўлса керак. Яъни аввалари, Dow Jones индексининг бир неча ўн поғана ўзгариб туришига ҳеч ким эътибор ҳам бермасди, энди бир неча юзликка ҳам эътибор бермаслик керакга ўхшамоқда.
Die Welt нашрининг шарҳловчиси ҳам биздан ўрганиши ва АҚШ тарихида ҳар 9 йилда рецессия каби нарслар бўлиб терган бўлса, энди бу муддат бир неча бараварга бўлмаса ҳам, етарлича ортганини тушуниши керак.
Хулосамиз шундайки, АҚШ иқтисодида яқин йилларда навбатдаги рецессия бўлмайди.
