01 July 2015
20:27 - Туркия сиёсий кризиснинг биринчи босқичидан ўтгандек кўринмоқда, парламент спикери сайланди

Бу мамлакатнинг ахборот воситалари ҳозиргина билдиришича, Туркия Буюк Миллат Мажлиси (ТБММ) раислигига Адолат ва Тараққиёт Партиясининг (АТП) вакили, 7 июнда ўтказилган парламент сайловларигача мавжуд ҳукуматда Мудофаа вазири вазифасини бажариб келган Исмат Йилмаз (расмда) сайланди.

Туркия Конституциясига кўра, паламент раиси сайлови кўпи билан 4 турда сайланади. Биринчи ва иккинчи турда ҳамма номзодлар овозга қўйилади ва парламентдаги 550 депутатнинг камида учдан бири, яъни 367 нафарининг овозини ололган номзод ғолиб чиққан ҳисобланади. Бу сафар паралентга кирган 4 партиянинг ҳар бири ўз номзодини кўрсатган эди. Кеча ўтказилган иккала турда ҳам ҳар бир номзод, бир икки овозни ҳисобга олмаса, асосан ўз партияси депутатларининг овозини олди.

Аввалги хабарларимиздан маълумки, янги парламентад АТП 258 ўринга, ЖХП 132, МХП ва ХДП 80 тадан ўринга эга.

Конституцияга кўра, учинчи турда ҳам ҳамма номзодлар қатнашади, аммо ғолиб чиқиш учун 275 дан кўп овоз олиш етарли. Аммо, бугун ўтказилган учинчи турда яна ҳар бир номзод ўз партияснинг овозларини ололди. Кейин 3 турда энг кўп овоз олган икки номзоднинг иштирокида 4 тур ўтказилди. Унда АТПнинг номзоди Исмат Йилмаз ва ЖХПнинг номзоди Дениз Байкал иштирок этди. Ҳозиргина эълон қилинган натижаларга кўра, Исмат Йилмаз 258 овоз олиб ғалаба қозонди. Кўриниб турибдики, унга фақа ва фақат ўз партиясининг аъзолари овоз беришган.

Дениз Байкал эса 182 овоз олибди. МХП ўз депутатлари Дениз Байкалга овоз бермаслигини, бетараф қилишини эълон қилган эди. Амалда 78 киши бетараф қолибди. Ҳамманинг тахминига кўра, ХДПдан тахмина 50 киши Дениз Байкалга овоз берган.

Хуллас, Туркия 7 июндаги парламент сайловларидан кейин кирилган сиёсий кризисдан чиқиш йўлида бир қадам қилди. Аммо, қандайдир коалиция яратиш ва унинг ҳукуматини тузиш йўлида ҳеч қандай олдинга кетиш бўлмайди.

Президент Эрдўғон, аввал ваъда берганидек, парамент раиси чиқаролган партияга, яъни ўзининг АТПсига ҳукумат қуриш ваколати беради. Ҳукумат парламент тасдиғини оломаса, янги сайловлар эълон қилинади.

ЖХПнинг парламент раислигига номзодини 4-чи турда қўллаб-қувватламаган МҲП, аслида, раисликка АТП номзоди сайланиши учун йўл очиб берди. Чунки, бу партиянинг 80 депутати Дениз Байкалга овоз берса эди, айнан у ТБММ раиси бўларди.

Тахмин қилиш мумкинки, агарда АТП ва МҲП яширинча келишган бўлсалар, уларнинг коалицияси ҳукумат тузади ёки АТПнинг якка ўзи МҲПнинг овозларини ҳам олиб, ўз ҳукуматини парламентда тасдиқлатади. Аммо, минг афсуски, кризис бу билан битмайди.