21 May 2015
06:15 - Абдураҳим Пўлат: Ригада русларнинг пропагандасига қарши туриш муҳокама қилинмоқдa, буни ўзбеклар ҳам ўйлаши керак?
19 май куни Ригада Европа Иттифоқининг “Шарқий ҳамкорлик” лойиҳасида иштирок этаётган давлатлар вакилларининг “Шарқий Ҳамкорликда медианинг роли” номли конференцияси иш бошлабди. Маълумки, “Шарқий ҳамкорлик” лойиҳасига Украина, Молдова, Озорбайжон, Арманистон, Гуржистон ва Белорусия киради. 21-22 май кунлари Ригада бу давлатларнинг саммити ҳам ўтказилиши режалаштирилмоқда. Номи тилга олинган конференциянинг мақсади эса – русларнинг пропагандасига қарши туриш йўлларини муҳокама қилишдир.

Бу мавзу ўзбеклар учун ҳам муҳимлигини гапириб ўтириш ҳам ортиқча. Чунки, ўзбек зиёлилари Ўзбекистон оммавий ахборотларида ўқишга арзигулик материаллар ҳам йўқлиги, “Ҳаракат” Агентлигинг сайти Ўзбекистонда очилмайдиган қилиб қўйилгани туфайли, асосан Интернет орқали русларнинг сайтини ўқишдан бошқа имконлари йўқлигини ҳамма билади. Улар тамомийла рус пропагандаси остида яшашади. Ҳеч шубҳа йўқки, тадқиқотлар ўтказилса, Путиннинг Ўзбекистондаги рейтинги, унинг Россиядаги рейтингидан катта фарқ қилмаслиги аниқланарди.

“Ҳаракат”нинг Фейсбудаги саҳифасини ривожлантириш, уни керак бўлса реклама ҳам қилиш керак. Аммо, ўзбек зиёлиларининг табиатан ўта қўрқоқ эканлигини ҳам ҳисобга олиш керак.

Совет замонида ҳам ҳар бир ўзбек зиёлиси КГБ айнан уни кузатаётганига ишонишини ўз кўзим билан кўрганман, дейди “Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлат. Аспирантилик йилларим Москвадаги ётоқхонада, кейинчлик фан кандидати ва доктори сифатида бутуниттифоқ конференцияларга борганда бошқа республиклардан келган танишларим билан яккама-якка бўлса ҳам (табиий қиттак-қитаксиз бўлмасди) русларнинг мустамлакасидан қутилиш ҳақида назарий бўлса ҳам гаплашардик. Аммо, Тошкентда бирон ўзбек билан бу масалада сўз очсангиз, дарҳол “деворнинг ҳам қулоғи бор” дея гапдан қочарди.

Бир неча йил аввал ҳозир Санкт-Петербургда яшаётган собиқ самарқандлик бирликчига телефон қииб, уни ҳозирги фаолиятимизга қўшилишга чақирсам, “Абдураҳим ака, нега мени подставить қилмоқдасиз, ахир телефонимни эшитишадику” дейишгача борди. Ўзи шундоқ ҳам боши ташвишда бўлган русларнинг хавфсизлик хизмати собиқ ўзбек мухолифатчисини назорат қилармиш.

Яна бир мисол. Бир неча йил аввал бир ўзбек зиёлиси АҚШда ўқийдиган фарзандини кўриш учун бу ерга келганда, қўлидаги компютери орқали “Ҳаракат” сайтини ҳар куни кўриб борибди. Аммо, кетаётганда фарзандига “компютеримда “Ҳаракат”га кирганимнинг изи ҳам қолмасин, ҳаммасини ўчириб ташла” деб топшириқ берибди.

Аммо, бошқа йўл йўқ. Қўрқоқ, миллат сифатини ҳам йўқотган подани қайтадан миллат қилишимиз керак ва қиламиз ҳам. Ҳозирча қилаётган ишимиз нина билан қудуқ қазишга ўхшашини ҳам биламан. Лекин, шуни ҳам биламанки, ахир бир кун ўпирилиш бўлади, инқилобий ишлар қилинади. “Бирлик”ни айнан шундай қилиб собиқ СССРдаги энг кучли ташкилотлардан бирига айлантирган эдик. Айнан шундай кучга эга бўлганимиз учун СССРнинг раҳбарларидан бири, Бош вазир Николай Рижков мухолифатчилар ичида фақат мен билан учрашган. Айнан шунинг учун, СССРнинг сал кам ҳамма республиклари бўйлаб расмий сафар қилган АҚШнинг ўша пайтдаги Давлат Котиби Жеймс Бейкер СССР мухолифатчилари ичида фақат мен билан учрашган.

Асосан ичимиздан чиққан ва кўпчилиги ёзувчилар бўлган ҳаромий сотқинларнинг ёрдамида русларнинг КГБси бизни тузилганимизга бир йил ҳам ўтмасдан мағлубиятга учратди. Аммо, бизни йўқ қилолмади, бизни ҳеч ким йўқ қилолмайди. Яна ўша кучга ва мавқега қайтадан эришамиз.