11 November 2004
04:00 - 23:15 - Фридомхаузда «Давра кенгаши»нинг матбуот конференцияси бўлади 23:00 - Шахрихон сайлов округидан «Бирлик»чига яна рад жавоби 20:00 - «Эрк» партиясининг раиси: бугун ўзбек сайловчиси тубдан фаркли 16:30 - Тошкентда милиция кунидаги пикет - БМТ
23:15 - Фридомхаузда «Давра кенгаши»нинг матбуот конференцияси бўлади

Эртага, 12 ноябрь куни соат 12:00 да Фридомхаузнинг Тошкентдаги офисида Ўзбекистондаги мухолифат ва хукук химоячиси ташкилотларнинг «Давра кенгаши» вакиллари сайлов кампанияси масалаларига багишланган матбуот конференцияси ўтказадилар.

23:00 - Шахрихон сайлов округидан «Бирлик»чига яна рад жавоби

Шахрихондаги 12-сайлов округида (Андижон вилояти) тузилган Ташаббус гурухи мамлакат парламенти депутатлигига номзод килиб «Бирлик» фаоли Музаффар Охуновни кўрсатгани, аммо округ сайлов комиссияси Ташаббус гурухини рўйхатдан олишдан бош тортгач, шу ой бошида Ташаббус гурухи янгиланган таркибда кайтадан мажлис ўтказиб, хужжатларини сайлов комиссиясига янгидан такдим килганини билдиргандик. Таббиий, янги мажлисда хам номзод килиб Музаффар Охуновнинг ўзи кўрсатилганди. Андижонлик мухбиримизнинг маълум килишича, сайлов комиссияси «Ташаббус гурухи аъзоларидан 30 кишининг имзоси сохталаштирилган» деган стандард рўкач билан Ташаббус гурухини рўйхатга олишдан бош тортган. Энди иш судда кўрилади.

«Бирлик» Партияси Андижон вилоят ташкилотининг раиси Акбарали Ориповнинг берган маълумотига караганда, бу вилоят бўйича 9 Ташаббус гурухи тузилган, булардан 3 таси мамлакат парламентига номзод кўрсатиш бўйича, колган 4 таси вилоят кенгашишга номзод кўрсатиш бўйича эди. Хамма ташаббус гурухлари ўз номзодлари сифатида «Бирлик» Партияси фаолларини кўрсатишган. Музаффар Охуновни номзод килиб кўрсатган Ташаббус гурухининг хужжатлари 2 марта округ сайлов комиссияси тарафидан кабул килиниб, 2 марта хам рўйхатга олиш рад этилган. Бошка 7 холда эса, округ сайлов комиссиялари умуман очилмаган. Вилоят кенгашига сайловлар бўйича округ комиссияларидан бири шу округда тузилган Ташаббу гурухи хужжатларини кабул килган, аммо, халигача жавоб бермаган.

20:00 - «Эрк» партиясининг раиси: бугун ўзбек сайловчиси тубдан фаркли

Аввалги хабариларимиздан бирида «Эрк» партиясининг раиси Самат Мурод 5 октябрь куни Тошкентда матбуот конференцияси ўтказганини билдиргандик. Унинг кириш сўзини асосий кисмини эътиборингизга хавола киламиз.

* * *


Биз бугун, асосан, бўлажак парламент сайловларига таёргарликнинг бориши ва унда мухолифатнинг ўрни хакида сўз юритишни лозим топдик. Шу билан бирга баъзи оммовий ахборот воситаларининг, хусусан, «Озодлик» радиосининг Ўзбекистондаги бўлими ва баъзи хорижлик дўстларимизнинг биздаги демократик тараккиётга кўшаётган хиссалари хусусида хам тўхталамиз.

Авваломбор шуни айтиш керакки, бугунги ўзбек сайловчиси тўрт йил олдинги сайловчидан тубдан фарк килиши регионлар бўйлаб килинган сафарларимиз чогида ойдинлашди. Мулкка муносабат бутунлай ўзгарган. Энди хар уч сайловчидан бири ё тадбиркор ёки тадбиркор оиласининг аъзоси. Бу одамларнинг кўриклаш ва муттасил кўпайтиришни талаб этадиган ўз мулклари бор. Энди уларни мулкий муносабатларга доир конунларни, уларни чикарувчи ва ижро этувчи давлат органлари фаолиятини ўрганишга хаётнинг ўзи мажбур этаётир.

Мана биттагина мисол. Якинда юз миллионга якин карзларини ундириш учун хукумат билан судлашаётган бир гурух Кашкадарёлик фермерлар ишида химоячи сифатида катнашдим. Улар суда ютиб чикишди. Хукуматга тегишли мулклар ким ошди савдосида сотилиб, карзга хисоблаб берилмокда. Энг кувончлиси шуки, ўша фермерлар тўлик бизнинг партиямиз сафига ўтишди. Ушбу учрашув хам улар лутфан такдим этган хадя хисобидан ташкил этилди.

Айни замонда, ижтимоий табакаланиш тезлашиб бораётир. Хар бир табаканинг ўз партияси, хар бир сайловчининг ўз номзоди мавжуд. Хар бир ўрин учун кам деганда 5-6 нафар номзод курашга кирган. Кеча биз хукумат одами деб санаган корхона рахбари хоким билан, адвокат собик прокурор билан ракиб бўлиб турибди.

Шундай бир пайтда мухолифатдаги баъзи сиёсатчилар хеч кандай кураш килмасдан сайловларни байкот килиш хакидаги чакириклар билан чикишмокда. Биз уларнинг позицияларини хурмат киламиз, аммо сайловчилар пайкармикин ушбу «фидойиликни». «Давра кенгаши» координатори сифатида тўртта регионда сайлов трейнинглари ўтказишим лозим эди. Аммо молиявий танглик имконимизни чеклаб кўйди. Мен Кашкадарёда «Бирлик» Партиси раиси муовини Дайнов Ташанов, Сурхандарёда бизнинг, яъни «ЭРК» Партиясининг вилоятдаги котиби Абдухолик Хурсандовлар билан хамкорликда иш олиб бордим. Натижа: Сурхандарёда битта, Кашкадарёда эса иккита Сайловчилар Ташаббус Гурухи тузилиб, рўйхатдан ўтди ва ўз номзодлари учун кураш олиб бораётир.

Биз сайловларни байкот килиш хакидаги таклифга кўшилмаймиз. Чунки биз ўз ташаббус гурухларимиз оркали кураш олиб бораяпмиз. Ўйлаймизки, бошка регионларда хам шундай бўлади.
Байкот хакидаги таклиф ва чакириклар етарли тарафдорлар ва сиёсий солихиятга эриша олмаган сиёсатчиларнинг ўз ожизликларини хаспўшлашга уриниши бўлса керак.

Хукумат томонидан бизга карши кўйилаётган тазйик усуллари хам жиддий ислохга учради. Бу асосан бизнинг молиявий имкониятларимиз чегараланганлигини назарда тутиб ташкил этилаётган маъмурий расмиятчиликлар ва ракобатчилар томонидан тугдирилаётган катор муаммолардир. Хукумат хайирхохлигига таяниб ишлаётган гурухлар учун мазкур кийинчиликларни енгиб ўтиш жуда осон, биз эса, пухта хукукий савод, кунт, токат ва ирода билан олга бормокдамиз.
Хар икки вилоятда олиб борилган иш натижаси мухолифатда бўлажак сайловларда катнашиш имкони мавжудлигини кўрсатди. Биз бунга нечоглик кийин бўлсагда эриша олдик.

Хали вакт бор. Мухолифат ташаббус гурухлари оркали кураш кўламини кенгайтириши лозим. Акс холда 20 йилдан бери айнан демократия учун курашаётган мухолифат сиёсий хаётдан бутунлай четда колиб кетиши мумкин. Халкимиз демократик жамиятни бизсиз хам куриб оладиганга ўхшайди. Хар бир даврнинг ўз кахрамонлари бўлади. Эртага ўшалар сафида бўлмасак, бизни ва хизматларимизни хеч ким эсламаса, бу биз учун чинакам фожеа бўлиши шубхасиз.

Бу ерда бир огиз «Озодлик» радиосининг ўзбек хизмати томонидан, баъзи холларда, халкаро ОАВга доир мезонлар касддан оёк ости килинаётганини айтмокчиман. Биз бу хакда тегишли баёнот кабул килдик. Ўйлаймизки, мазкурни молияловчи ташкилот Америка солик тўловчисига хурмат юзасидан тегишли чорани кўради ва бизга касддан етказилган маънавий зарарни коплайди деб умид киламиз. Акс холда биз судлов органлари оркали адолатни тиклашга мажбур бўламиз.

16:30 - Тошкентда милиция кунидаги пикет

Мустакил Ўзбекистонимизда «тартиб посбонлари» «Кизил империя» даврида совет милицияси куни бўлган 10 ноябрни хар йили ўз байрамлари сифатида хамон нишонлайдилар. Бу гал шу кун муносабати билан бир гурух тошкентликлар шахарнинг Мирзо Улугбек туман фукаролик ишлари суди биноси олдида пикет намойиши ўтказди. Пикет катнашчиларининг плакатларида ички ишлар ва махсус хизматлар хакида алохида конунлар кабул килинишини, судлов-прокуратура органлари тўгрисидаги конунлар мукаммал ва суд хукмлари адолатли бўлишини талаб килувчи ёзувлар бор эди.

БМТ вакиллари Ўзбекистонга келишди

Кеча, 10 ноябрда Инсон хукуклари бўйича БМТ Олий Комиссари хизмати (UN Office of the High Commissioner for Human Rights) аъзоларидан иборат хайъат амалий ташриф билан Тошкентга келди. Унга БМТга карашли Фойдаланилмаган резервлар ва жойлардаги фаолиятни йўналтириш бўлимининг Европа, Шимолий Америка ва Марказий Осиё бўйича мувофиклаштирувчиси Андерс Питерсон рахбарлик килмокда.

БМТ вакилларининг ташрифидан максад бу ердаги инсон хукуклари ахволи билан танишиб, шунга мувофик равишда Олий Комиссар хизматининг маърифий дастурини янгилашдан иборат. Хайъат бир неча вазирлик ва ташкилотларнинг амалдорлари, шунингдек, мустакил хукук химоячилари билан учрашувлар ўтказади.

Тошкентдаги суд буюртма эмасмиди?

Тошкентдаги бахор портлашларига алокадорликда айбланаётганларнинг навбатдаги гурухи иши Тошкент вилояти жиноий ишлар судида кўрилаётганини илгари хабар килган эдик (31 октябрдаги “Хабарлар“га каранг). Унда айтилганидек, 4 киши эмас, балки 5 киши устидан бораётган шу суд жараёни куни кеча тугади.

Махкумлар, суд хукмида ёзилишича, эмишки, ўта огир жиноятларни касддан содир этганлар, хусусан диний-экстремистик ташкилотлар тузиб, улар фаолиятида катнашганлар, одам ўлдирганлар, ўз фаолиятларини амалга оширишда калбаки хужжатлардан фойдаланганлар, ўк отар куроллар ва ўк-дориларни боскинчилик йўли билан эгаллаганлар, портловчи моддалар тайёрлаб, олиб юрганлар ва х.к. Суд жараёнида бу айблар умуман ўз исботини топмади, хеч бир ашёвий далил ўртага кўйилмади. Боз устига, тергов вактида йигитлар каттик кийнокларга дучор килингани маълум бўлди.

Бари бир, суд аёвсиз хукм чикарди: бешала йигитни 15–16 йил ўртасидаги муддатларга озодликдан махрум этди.

Шулар сабабли хакли савол тугилади: суд хукуматнинг буюртмаси эмасмиди?

8:00 - Кашкадарёнинг бош терговчи судда жавоб беради

Бугун жиноят ишлар бўйича Карши шахар судида Кашкадарё вилояти прокуратураси тергов бошкармасининг собик бошлиги Эргаш Паттаев устидан суд жараёнлари бошланади. У хизмат мавкеини суиистеъмол килганлик ва йирик микдорда пора олганликда айбланмокда.

Тергов маълумотларига кўра, собик терговчи ўзининг таниши Мурод Каримов воситачилигида Каршидаги «Марказий осиё дурдонаси» корхонасининг рахбари Жонимкул Жўраевдан 4000 АКШ доллари микдорида пара олаётганида кўлга олинган. Жўраевнинг ўгли 2002 йилнинг 12 июнида 13 июнига ўтар кечаси номаълум кишилар томонидан вахшиёна ўлдириб кетилган экан. Бу жиноятни очиб бераман деган ваъда билан терговчи Паттаев Жонимкул Жўраевдан пул талаб килган ва бир неча марта пул олган хам. Аммо, жиноят очилмаган. Терговчининг оддий нотариус бўлиб ишлайдиган жияни Тошкул Исматов сохта МХХ ходими либосида сабрсизлик килаётган Жўраев билан учрашиб, унинг терговчига пора бергани ошкор бўлиб колса, унинг ўзига ёмон бўлиши мумкинлигини айтиб, уни кўркитиб келган.

Кўринишидан, Жўраев терговчидан фойда чикмаслигини тушуниб, уни навбатдаги пул бериш вактида милиция ходимларига тутиб берган.

Миссионер жарима тўлади

Карши шахар 5-микрорайон 18-уй 19-хонадонда истикомат килувчи Роман Гареев кўни-кўшниларига христиан динини ташвикот килгани учун Карши шахар фукаролик ишлари бўйича судининг ажрими билан маъмурий жавобгарликка тортилди. У билан бирга диний ташвикот олиб боршда айбланган яна 6 киши хам суд карорига кўра энг кам иш хакининг 4 баравари микдорида, яъни, 27 000 сўмдан жарима тўлашга мажбур килинган.

Роман ана шу судга 8 ноябрь куни аппелация шикояти билан кайта мурожаат килибди. Хизб-ут-Тахрир ва ваххобийчилик айбномаларига кўз ўрганиб колган бир пайтда, христианликни таргиб килишда айбланиш галати туюларкан, дейди мухбиримиз.

Америкалик жаррох Ўзбекистонлик беморни кўришдан махрум килди

Шу йил 9 ноябрда Инсон хукуклари «Эзгулик» жамиятининг Кашкадарё вилояти бўлими Карши шахридаги Еркўргон махалласида яшовчи Нурбек Шойкуловнинг шикояти бўйича иш бошлади. Шикоятда АКШнинг машхур «Орбетс» тиббиёт компанияси шифокори, оккулист-хирург Алл Бетснинг Нурбек Шойкуловнинг кўзини операция килгани ва нотўгри ташхис-муолажа окибатида кўз гавхарини ишдан чикаргани, окибатда у бутунлай кўр бўлиб колгани таъкидланади.

Мухбиримизнинг аниклашича, ажнабий шифокорнинг операциясидан сўнг Нурбек Шойкулов Москвада жойлашган Оккулизм ва кўз жаррохлиги институтига мурожаат килган, аммо, институт профессори Пономарёв беморнинг кўзи бутунлай ишдан чикканлигини айтган.

Хукук химоячиси З. Мирзакулов фукаролик судларига шифокор Бетснинг устидан даъво аризалари тайёрланаётганини маълум килди. Аммо, унинг ўзи бундан натижа чикишига гумон килаётганини яширмайди. Хакикатдан хам, бу каби ишларни юксак савиядаги адвокатларгина ютиб чикишлари мумкин, дейди мухбиримиз.