Туркия Бош вазири Ражаб Эрдўғон президенликка сайланганч, унинг ўрнига ўтирган янги Бош вазир Аҳмад Довудўғлининг янги ўринбосари Нумон Қуртулмиш Туркия телеканалларидан биридаги эшиттиришда қатнашиб, Ироқ Левант/Шом Исломий Давлати (ИШИД) номли террористик гуруҳга қарши курашда ўз мамлакатининг ўрни ҳақида гапирар экан, “Бирлик” Партияси ва унинг жарчиси бўлган “Ҳаракат” Агентлигига ўхшаб фикрлашини кўрсатибди.

У ҳамманинг эътиборини ИШИД муаммосининг моҳиятига қаратишга интилиб шундай дейди: “Афғонистон ишғол қилинганидан кейин (СССР тарафидан ишғол қилингани назарда тутилмоқда – “Ҳаракат”) аввал Толибон, кейин Ал-Қоида пайдо бўлгани каби, Суриядаги давлат террори ва Ироқда суннийлар мавжуд режимнинг ташқарисида қолиб, мамлакат феълан иккига бўлиниши сабабли ИШИД ўртага чиқди. Демак, воқеаларнинг сабаби ИШИД эмас, ИШИД – натижадир. Аҳволни тузатиш учун авваламбор воқеаларнингсабабчиси бўлган Суриядаги урушни тўхтатиш ва Ироқни бирлаштириш лозим.”

Нумон Қуртулмиш ҳақ, дейди “Ҳаракат” мухбири. Ироқда ҳокимият шиалар қўлида, Суриядага Башар Асад режими ҳам шиаларга яқинлиги билан маълум бўлган алавийлар қўлида. Шу сабабли, суннийлар ИШИДда бирлашаётгани, суннийлар айнан ИШИДни қўллаб-қуввалаётгани ҳақидаги гапларда жон бор.

Аммо, масаланинг моҳиятига чуқурроқ қарасак, Туркия Бош вазир ўринбосари Нумон Қуртулмиш бўлаётган воқеаларнинг сабабларини қидираётгани яхши эканлигини, бироқ, у сабаб топишда янглишаётганини тушунамиз. Сабабни эса, “Бирлик” Партияси ва “Ҳаракат” Агентлиги аллақачон аниқлаб бўлган.

Ҳақиқий сабаб – Қуръон хато тафсир қилинганида, давлат исломий бўлолмаслиги Ислом дини тарафидан тан олинмаётганидадир.

Исломда чуқур ислоҳотлар ўтказилиб, Ислом дини дунёвийлик (русчасига -светский, инглизча - секюляризм) принципини қабул қилмагунча, исломий давлат қуриш ниятидаги ИШИД каби кучлар доим ўртага чиқаверади. Давлат исломий бўлолмаслиги аниқ бўлгани туфайли, бундай кучлар ҳеч қачон ғалаба қозонолмайди, аммо қон оқиши тўхтамайди.

Мусулмонларнинг қони бекорга оқишини тўхтатмоқчи бўлсак, Исломда тезроқ ислоҳотлар ўтказилиши керак.