(Васила Иноятнинг бу шеъри ҳажвий усулда Ислом Карим номидан ёзилган – “Ҳаракат”)

Хой одамлар! Эшитмадим деманглар!
Қаршимизда қатор бўлиб “Бирлик”чилар турибди.
Хотин халаж, тап тортмасдан боласи ҳам юрибди.

Телвизордан айттирдимку, қолдирдимку митингни,
Яна нега тўпланишди тирриқ қилиб таъбимни?

Овозини ўчиринглар, йўқотинглар кўзимдан,
На қамоқдан қўрқишади, на кечаги сўзимдан.
Бу бекорчи танбалларнинг қилай деса иши йўқ,
Кўз қараши гарданингни тешворади мисли ўқ.

Вой, анови терс хотинку, тили қургур кўп чатоқ,
Қарғайвериб, ёзавериб тоқатимни қилди тоқ.

“Соқол”яна келибдида, бўшатибмиз аттанга,
Қамаб қўйсак бўлар экан бирон йилга қайтанга.

Қари чолга нима керак, уйи йўқми буларнинг,
Бақраймасдан тушгин пастга кўз-қулоғинг қилиб динг.

Суриштиргин сакраётган кимнинг экан боласи,
Хайдаш керак боғчасидан келиб қолса хонаси.

Сен луғатни қўлингга ол, сен биринчига сим қоқ,
Соқоллининг нусхасига мулойимроқ кулиб боқ.
Қара, анов қилтириқни тушларимда кўраман,
Оч бўридай ташланганда ўлмай туриб ўламан.
Мен керакманми? Йўқ, Йўқ! Ямламай ютишади.

- Хўжайин, ахир улар тонготар кутишади.
- Ух, қандайин ярамас кунларга қолди бошим,
Пирпираб учардия эрталабдан ўнг қошим.
На кундузи халоват, на тинчликда ўтар тун,
Ўлмай ўлгур Лёняси ўтга ташлади буткул.
Бари банги, барчаси бир-биридан безори,
Кетай чапдан бўлмасдан пастда бирон кор холи.

Хой одамлар, одамлар!
Эшитмадим деманглар!
Эшитганлар жимгина
йўлингиздан қолманглар!
Қаршимизда тиш қайратиб
“Бирлик”чилар турибди,
Хотин-халаж, калтак тутган
Шумтакаси юрибди!!!

1990 йил

“Ҳаракат”: Васила Иноятнинг бу шеъри ўзбек миллати тарихининг бир парчаси. Тарихимиз халқдан бекитиб келаётгани сабабли, шеърни тўғри тушуниш учун баъзи изоҳлар лозим.

Ўша йиллари “Бирлик” ўзбек тилини давлат қилиш талабидан ташқари, ўзбек аскарлари Ўзбекистонда хизмат қилишини ҳам талаб қилган. Миллат хоинларида иборат “53-54” лақабли Салой Мадамин бошчилигидаги асосан ёзувчилардан иборат гуруҳ митингларни кўча чангитиш деб тўхтатишга эришгандан кейин ҳам, митинг ўтказиш учун ҳаракатлар давом этган.

Ўша кунлардан бирида Россиядан жасади келган ўзбек аскарининг ўлдирилишига норозилик билдириш учун митинг қилишга рухсат олиш мақсадида, бир гуруҳ бирликчилар ўша йигитнинг жасадини аэропортдан тўғри Ислом Карим ишлайдиган Марказқўм биноси олдига кўтариб келишган ва Ислом Каримни олдиларига чиқишга мажбур қилишган. Ислом Карим номидан ёзилган шеърда “Вой, анови терс хотинку, тили қургур кўп чатоқ, Қарғайвериб, ёзавериб тоқатимни қилди тоқ” деб Васила Иноят назарда тутилмоқда, “Соқол” – ўша пайтда соқолли бўлган Абдураҳим Пўлатдир.

“Суриштиргин сакраётган кимнинг экан боласи, Хайдаш керак боғчасидан келиб қолса хонаси” деб тилга олинган бола – Василанинг ўша пайтда 3-4 яшар бўлган Зиёда исмли қизи.

Ислом Карим “Телвизордан айттирдимку, қолдирдимку митингни” деганда “Бирлик” Марказий Кенгашининг Ҳайъатида кўпчилик бўлган “53-54”-чиларнинг талаби билан Абдураҳим Пўлатнинг телевидениеда чиқиши назарда тутилмоқда. Ўшанда кўпчликка бўйсунишга мажбур бўлган Абдураҳим Пўлат айнан шу воқедан кейин бу кўпчликни тор-мор қилган эди.